Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri ve sağlık göstergelerinin karşılaştırmalı analizi

Abstract

Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği süreci, 1959 yılında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na ortaklık başvurusu yapması ve 1963 yılında ortaklık anlaşması imzalamasıyla başlayan; akabinde 1987 yılında tam üyeliğe başvurması ile devam eden ve en nihayetinde 1996 yılında Gümrük Birliğine dahil olunması ve 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başlanması ile ivme kazanan bir süreçtir. Görüldüğü üzere Türkiye - AB ilişkileri hâlihazırda AB üyesi olan pek çok ülkeden daha eskilere uzanmaktadır. Ancak buna rağmen Türkiye’nin muasır medeniyetler seviyesine ulaşma hedefi yolunda AB üyeliğine bir mihenk taşı olarak anlam yüklemesi nedeni ile Türkiye ile AB arasındaki uzatmalı nişanlılık durumu devam etmektedir. 2004 yılından itibaren Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya, Bulgaristan, Romanya, Hırvatistan ve özellikle Kıbrıs Rum Kesimi gibi ülkelerin Avrupa Birliği üyeliğine alınmaları, Türk hükümeti ve Türk kamuoyunda uzun zamandır var olan, Avrupa Birliği’nin çifte standart uyguladığına ilişkin zanlarını derinleştirmiştir. Günümüzde AB ülkeleri ve ülkemizin de dahil olduğu tüm demokratik devletlerin nihai hedefi sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirerek, vatandaşlarına daha kaliteli yaşam sunmak ve refah düzeyi yüksek bir toplumu inşa etmektir. Bu ise ancak beşeri sermayeye yatırım yapmak ile mümkündür. İnsan unsuruna yatırımın yolu ise eğitim hizmetlerinin yanı sıra; kaliteli, ulaşılabilir, kapsayıcı ve yeterli düzeyde sağlık hizmetlerinden geçer. Kalkınma yalnızca iktisadi bir kavram değildir. Kalkınma ekonomik büyümeye ek olarak (kişi başına düşen milli gelirdeki artış yanında), bir ülkede iktisadi, sosyal, kültürel ve siyasal yapının da gelişmesini içerir. Bu bağlamda; anne ölüm oranı, bebek ölüm oranı, doğumda beklenen yaşam süresi gibi sağlık göstergeleri ülkelerin kalkınmışlık düzeyini belirleyen en birincil kriterler olarak kabul edilmektedirler. Türkiye’nin Avrupa Birliği adaylığı süresince, Türkiye ile Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık sistemlerinin ve sağlık sektörlerinin ele alındığı yeterince akademik çalışma olduğu söylenemez. Bu boşluğu doldurmak amacıyla hazırlanan bu çalışmada; Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık sistemleri ele alınmış ve ülkelerin doğumda beklenen yaşam süresi, bebek ölüm oranı, hasta bakım kalitesi gibi temel sağlık göstergelerinin yanı sıra, sağlık sektörlerinin fiziki sermaye birikimleri ve sağlık harcamaları gibi sağlık ekonomisine ilişkin göstergeleri karşılaştırmalı bir şekilde analiz edilmiştir.

The process of Turkey‟s membership of European Union started in the year of 1959 with Turkey‟s application to partnership of European Economic Community and with sign to partnership agreement in the year of 1963. As it can seen Turkey-EU relationship is much older than relationship of EU and currently member of European Union. Although this fact this condition of protracted engagement between Turkey and EU continue in order to Turkeys goal which reaching to the level of contemporary civilization. In this context the role of health services to build a prosperous society is obvious. Since the year of 2004 affiliation of Chech Republic, Estonia, Latvia, Lithuania, Hungary, Malta, Poland, Slovakia, Slovenia, Bulgaria, Romania, Crotia and especially Cyprus with EU deepen the Turkish government‟s and Turkish people‟s suspicion concerning used double standard by EU. Nowadays, the ultimate goal of all countiries is to provide their citizens a higher quality of life and to build a prosperous society by carrying out the sustainable development. And these goals can be achieved only by investing in human capital. The method of investment in human capital goes through education services along with high-quality, reachable, inclusive and adequate health services. Development is not only an economic term. Development –in addition to economic growth (in addition to increase in per capita income)- includes improvement on economic, social, cultural and political form in a country. In this sense; health indicators such as maternal mortality rate, infant mortality rate and life expectancy at birth are being accepted to be the most primary criteria which determine the development level of countries. During Turkey's nomination process for eu, it may not told that there is enough acedemic study on health systems and health sectors of Turkey and EU countries. In this study which has been prepared to fulfil this lack, healthcare system of Turkey and EU members are examined and along with basic health indicators such as life expectancy at birth, infant mortality rate, quality of patient care; also indicators regarding health economy such as real capital savings of healthcare sectors and healthcare expenses are comparatively analysed.