Tirebolu Çevresinde Yerleşik Halk İnanışları

Abstract

İnsanlık var olduğu andan itibaren bir şeyler inanma ve bağlanma duyguları ile birlikte yaşamış, inanç ve inanma, olmazsa olmaz bir olgu olarak onunla hep var olmuştur. Bu olgu, toplum ve fertler arasındaki ilişkileri düzenlemiş, bunu bazen yasal ve dini yaptırımlarla, bazen de sosyal yaptırımlar da gerçekleştirmiştir. Sosyal yaptırımlar, yazılı olmamakla birlikte varlıklarını toplumla sürdüren ve toplum fertleri tarafından uyulması gereken gelenekler ve görenekler diye de adlandırabileceğimiz örf, âdet, teamül, anane gibi sosyal normlardır. Her toplum, toplumsal varlığını devam ettirebilmek için bunlara değer vermiş, muhafaza edip yaşatmıştır. Nesillerden nesillere aktarılarak varlığını devam ettiren örf, âdet, gelenek ve görenekler içinde halk inanışları da önemli bir yer işgal etmiştir. Dini inanışlarının yanında, halk arasına yerleşmiş ve canlılığını koruyan inanışlar halkın içerisinde yaşatılarak bunlara dini anlam taşıyan anlamlar yüklenmiştir. Bu inanışlar, din olmamakla birlikte kesin olarak din olgusundan da ayrılmayan, bazen de din ile iç içe yaşayan ve dini isimlendirmelerin halka göre algılanış ve hayata geçiriliş biçimi olmuştur. Tamamını Oğuz Türklerinin Çepni Boyundan insanların oluşturduğu Tirebolu İlçesinde de halk inanışları yakın zamana kadar toplumsal hayatın vaz geçilmez bir parçası olarak varlığını sürdürmüştür. Yaşmaklı Kıranı (Tepesi) efsanesi, Mayıs Yedisi denilen 20 Mayıs'ta denizde taş dönerek dilek tutmalar, mezarlık bölgelerinde görülen hortlaklar, yeni doğmuş bebeğin ciğerini yiyen cadılar, değirmen ve pınarlarda karşılaşılan ecinniler vb. gibi olgular yakın zaman kadar varlığını devam ettirerek hal arasında yaşamıştır.