1980 sonrasında Türkiye ekonomisinde yatırım-tasarruf-büyüme ve dış borç ilişkisi

Abstract

Ülkelerin iktisadi büyüme ve kalkınmasında sermaye birikimi tartışmasız çok önemli bir yere sahiptir. Sermaye birikimi ise gelirlerin giderek daha büyük bir kısmının yurtiçi tasarruflara yönlendirilmesi ve sonuçta yurtiçi tasarruflar ile finanse edilen yatırımlar yolu ile sağlanmaktadır. Dolayısıyla sermaye birikimi ve ekonomik büyümeye; tasarrufların oluşumu, arttırılması ve yatırımlara dönüştürülmesi sürecinin bir fonksiyonu olarak bakılabilir. Aynı zamanda ekonomik büyümede daha fazla gelir artışını sağlayarak yurtiçi tasarrufların artmasına neden olabilir. Fakat düşük veya yetersiz yurtiçi tasarruflar ülkenin yabancı kaynak bağımlılığını arttırıp, ödemeler dengesi üzerinde baskıya sebep olup; cari işlemler açığını yükseltip ekonominin kırılganlığını ve büyümenin sürdürülebilirliğini tehlikeye sokabilir. Türkiye gibi ekonomik gelişmesini sürdürmek için yeterli gelir ve tasarruf düzeyine sahip olmayan gelişmekte olan ülkeler için ise tasarruflar ayrı bir öneme sahiptir. Türkiye’ de son yıllarda yurtiçi tasarruf oranlarında ciddi düşüşler meydana gelmekte ve sonuçta tasarruflar yatırımları karşılayamamaktadır. Bu durum ise tasarruf-yatırım açığı ve cari açık yolu ile ekonomi üzerinde olumsuz bir etki bırakırken, ülkenin dışa bağımlılığını ve krizlere karşı duyarlılığını arttırmaktadır. Bu kapsamda çalışma Türkiye ekonomisinde 1980-2016 dönemi içinde kamu ve öze tasarrufların değişim süreci, yurtiçi tasarruflar-yatırımlar ve cari açığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenecektir.

The accumulation of capital in the economic growth and development of countries has undoubtedly a very important place. Capital accumulation is achieved through the directing of an increasing amount of revenues to domestic savings and, consequently, through investments financed by domestic savings. Therefore, capital accumulation and economic growth; it can be viewed as a function of the process of saving, increasing and transforming into investments. At the same time, it can lead to an increase in domestic savings by increasing the increase in economic growth. However, low or insufficient domestic savings have increased the dependency of the country on foreign sources, causing pressure on the balance of payments; increasing the current account deficit and endangering the fragility of the economy and the sustainability of growth. like Turkey to sustain its economic development without having sufficient income and savings levels for developing countries, the savings have a different significance. In Turkey, a serious decline in the domestic savings rate in recent years and the resulting savings are composed meet the investment. This situation has a negative impact on the economy by means of saving-investment deficit and current account deficit. In this context, Turkey's economy in the 1980-2016 study period and change in the public process of saving the essence, domestic savings-investment deficit and the impact on economic growth will be examined.