Buğdaylardaki Sürme Hastalığı Tilletia Foetida nın Spesifik ISSR Markörler ile Erken Tespiti

Abstract

Tilletia foetida, ülkemizde yaygın olarak görülen ve büyük oranlarda ekonomik kayıplara neden olan sürme hastalığının etmenidir. Hastalıkla mücadelede, her ne kadar kimyasal tarım ilaçları ve dayanıklı buğday çeşitlerinin geliştirmesine yönelik çalışmalar bulunsa da, günümüzde hastalık etmeninin zamanla direnç kazandığı rapor edilmektedir. Bu nedenle, hastalıkla mücadelede hastalık bulaşmış (kontamine) tohumların erken tespitine yönelik çalışmaların önemi artmıştır. Bu çalışmada, T. foetida’ya özgü bir ISSR (inter-simple sequence repeat) markörünün geliştirilmesi amaçlanmıştır. 13 farklı T. foetida izolatı kullanılarak PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) yöntemiyle 25 farklı ISSR markörü denenmiş ve aralarından spesifik monomorfik bant veren markörler tespit edilmiştir. Karşılaştırma amacıyla ayrıca çalışmada bir T. caries izolatı da kullanılmıştır. 25 ISSR markörü arasından ISSR-847 kodlu markörün tüm izolatlar için spesifik 3 band verdiği gözlenmiştir. ISSR-847 markörü ile konakçı DNA kontaminasyonuna karşı ayrıca 10 farklı buğday çeşidine ait DNA ile PCR yapılmış ve farklı bant oluşumu gözlenmiştir. Sonuç olarak ISSR-847 markörünün, tohumlardaki sürme hastalığının erken tespitinde etkin olarak kullanılabileceği görülmüştür.