Klasik İngiliz Okulu Yaklaşımına Göre Uluslararası Toplumun 20. Yüzyıla Kadar Tarihsel Gelişimi ve Dünyaya Yayılması

Abstract

Bu çalışmada, son yıllarda Türkiye’de ve Türkçe yapılan Uluslararası İlişkiler çalışmalarında da ilgi gören ve bir analiz aracı olarak kullanılan İngiliz Okulu’nun en önemli kavramsallaştırması olan “uluslararası toplum” ele alınmaktadır. İngiliz Okulu temsilcileri, uluslararası toplumun tarihsel-yorumlayıcı bir perspektifle anlaşılabileceğini savunmaktadır. Bu bağlamda, çalışma, uluslararası toplumun tarihsel olarak gelişimini bilhassa Türkçe olarak yapılan çalışmalar itibariyle nispeten boş bir alan olarak görmekte ve literatüre bir katkı yapmak amacıyla, uluslararası toplumun XV. yüzyıldan XX. yüzyılın başına kadar küresel olarak genişlemesini konu edinmektedir. Çalışmanın ilk başlığı XIX. yüzyıla kadar olan süreci genel bir tarihsel anlatı biçiminde sunmakta ve kalan başlıklar sırasıyla uluslararası toplumun Amerikalı, Asyalı ve Afrikalı devletler sistemleriyle etkileşimlerini incelemektedir. Buna göre, çalışma, Avrupa merkezli olan uluslararası toplumun Amerikalı devletlerle ilişkisinin daha çok karşılıklılığa dayandığını, Asyalı ve Afrikalı devletlerle olan ilişkilerinin ise çifte standart içeren bir emperyalist ve sömürgeci temele dayandığını savunmaktadır. Çalışmanın son başlığı ise, uluslararası toplumun kurumlarından biri olarak kabul gören savaşın, XX. yüzyılın başında, nasıl ve niçin, uluslararası toplumun en büyük başarısızlıklarından biri olan Birinci Dünya Savaşı’na giden küresel statükoyu ortaya çıkardığı analiz edilmektedir. Bu şekilde, çalışma, İngiliz Okulu yaklaşımının kullanılarak hem uzun dönemli hem de güncel küresel siyasetin anlaşılmasına yönelik çalışmalara bir katkı sunmaktadır.