Arkeolojik ve filolojik veriler ışığında Asur ticaret kolonileri çağı'nda Kültepe'de tekstil üretimi

Abstract

Bu çalışma Kayseri Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından adıma izin doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Müzede korunan ve 1948-2010 yılları arasında yapılan Kültepe kazıları esnasında ele geçirilen 93 adet ağırşak ve 130 adet tezgah ağırlığı incelenmiştir. Kültepe ağırşaklarında 4 ana ve 6 alt grup tespit edilmiştir. Ağırşakların 66 adedi pişmiş topraktan, 23 adedinin taştan ve 4 adedinin ise kemikten üretilmiştir. Pişmiş toprak ağırşakların hamur renkleri; siyah, gri, devetüyü, bej tonlarında değişmektedir. Ağırşakların yüzeyinde yer alan motiflerin genellikle çizilerek veya yivler ile ve ayrıca kazıma, çentik ve nokta baskı bezeme ile yapıldığı belirlenmiştir. Birkaç örnekte motiflerin beyaz boya ile boyandığı görülmüştür. Söz konusu motiflerin çoğunlukla ağırşakların iğ deliği çevresine uygulandığı saptanmıştır. Tezgah ağırlıkları 6 ana ve 6 alt grup tespit edilmiştir. Söz konusu eserlerin 126 adedi pişmiş topraktan, 4 adedi ise taştan üretilmiştir. Pişmiş toprak tezgah ağırlıklarının hamur renkleri gri, siyah, devetüyü ve kiremit tonlarında değişmektedir. Tezgah ağırlıklarının bir kısmının yüzeyinde kare ve yuvarlak biçimli damga mühür baskısı varlığı saptanmıştır. Bu çalışma ile Kültepe'de Asur Ticaret Kolonileri Çağı tekstil üretimine yönelik aletler tespit edilerek, kullanım alanı ve teknikleri belirlenerek, tipolojik olarak sınıflandırmak amaçlanmıştır.

This study was carried out with the permission given by the Kayseri Archaeological Museum. 93 spindle whorls and 130 loom weights which are unearthed during the Kültepe excavations conducted between 1948 and 2010 were examined. There are 4 main and 6 sub-groups in the spindle whorls of Kültepe. 66 of the spindle whorls were made of terracotta, 23 of them were made of stone and 4 of them were made of bone. Clay colors of terracotta spindle whorls are black, gray, buff, beige tones. The motifs on the surface of the spindle whorls were usually made by drawing or grooving and also by scraping, notching and dot printing. A few examples show that the motifs were painted with white paint. These motifs were mostly applied around the spindle hole of the spindle whorls. Weight of the looms has 6 main and 6 sub-groups. 130 of these works were made of terracotta and 4 of them were made of stone. The clay colors of terracotta weights vary in gray, black, buff and tile tones. The purpose of this study was to determine the tools for textile production during the Assyrian Trade Colonies period in Kültepe, to determine their usage area and techniques and to classify them typologically.