Netanyahu Sonrası Bennett Hükümeti: Yapısal Krizler ve Türkiye İle Değişen İlişkiler

Abstract

İsrail devleti demokratik yönetim tarzına sahip olma özelliği ile Ortadoğu’da öne çıkan bir devlet olmasına rağmen ülke 2000’li yıllarda derin siyasal krizler yaşamaya başlamıştır. İç siyasette görülen istikrarsızlık, başbakanın yolsuzlukla suçlanması ve ülkenin derin ekonomik krize sürüklenmesi dış politikayı da etki altına almıştır. Binyamin Netanyahu hükümetleri döneminde yaşanan kritik dış politika olaylarından birisi Türkiye ile olan ilişkilerde görülen siyasi kırılmadır. İsrail seçmeni üç defa üst üste başbakanlık yapan Netanyahu’ya 2022 yılındaki seçimlerde tek başına iktidar olmasını sağlayacak oyu vermeyince on iki yıl aradan sonra ülkede farklı bir koalisyon hükümeti kurulmuştur. Tek ortak yanları “Netanyahu karşıtı olmak” olan bu yeni koalisyon modelinde Naftali Bennett başbakan olarak yer almıştır. Bu koalisyon hükümeti kısa ömürlü olsa da İsrail’in kritik dış politika meselesine yeni bir soluk kazandırmayı başarmıştır. Sembolik yetkileri olan Cumhurbaşkanı Herzog’un Türkiye ile normalleşme politikasına ek olarak Bennett hükümeti de Dışişleri Bakanı Lapid’i Türkiye’ye yollayarak Netanyahu döneminden farklı olduklarını ortaya koymaya çalışmıştır. Ancak bünyesinde barındırdığı farklı görüşteki partiler ve Filistin sorununda yaşanan kronik sorunlar nedenleriyle Bennett koalisyonu başarısızlığa sürüklenmiş, bu kısa aranın ardından Binyamin Netanyahu yeniden bu defa daha sert koalisyon ortaklarıyla başbakanlık koltuğuna oturmuştur. Bu çalışmanın vardığı sonuç Türkiye-İsrail ilişkilerinin Bennett döneminde geliştiği ama bu gelişmenin yaşanmasına neden olan sürecin aslında bir önceki Netanyahu döneminde yaşandığıdır. Dolayısıyla Netanyahu’nun yeniden iktidar olmasının iki ülke ilişkilerinde görülen gelişmeyi tersine çevirmeyeceği beklenmektedir.Although the state of Israel is a prominent state in the Middle East with its democratic management style, it started to experience deep political crises in the 2000s. The instability in domestic politics, the prime minister’s accusation of corruption and the deep economic crisis in the country also affected foreign policy. One of the critical foreign policy events during the Benjamin Netanyahu governments is the political break in relations with Turkey. When Israeli voters did not vote for Netanyahu, who was the prime minister three times in a row, in the 2022 elections that would enable him to be in power alone, a different coalition government was established in the country after twelve years. Naftali Bennett took part as prime minister in this new coalition model, whose only common point was to be “against Netanyahu”. Although this coalition government was short-lived, it managed to breathe new life into Israel's critical foreign policy issue. In addition to President Herzog's normalization policy with Turkey, which has symbolic powers, the Bennett government sent Foreign Minister Lapid to Turkey and tried to show that they were different from the Netanyahu era. However, the Bennett coalition was dragged into failure due to the parties with different views and chronic problems in the Palestinian issue, and after this short break, Benjamin Netanyahu took the prime minister's seat again, this time with tougher coalition partners. The conclusion of this study is that Turkey-Israel relations developed during the Bennett period, but the process that led to this development was actually experienced in the previous Neyanyahu period. Therefore, it is expected that Netanyahu's return to power will not reverse the development in the relations between the two countries