Sera çatısından hasat edilen yağmur sularının sulamada kullanım olanaklarının araştırılması

Abstract

Dünyada ve ülkemizde kullanılabilir su miktarı ve su kaynakları üzerindeki olumsuz etkiler, küresel iklim değişikliği, artan nüfus, aşırı tüketim ve kirlenmenin etkisiyle her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle, suyun etkin kullanımı, tasarrufu ve yönetimi günümüzde daha da önem kazanmış ve mevcut kaynakların yeni stratejilerle verimli ve akılcı kullanımı kaçınılmaz hale gelmiştir. Kaynakları en iyi şekilde kullanmak adına uygulanacak yeni stratejilerden birisi de yağmur suyu hasatıdır. Bu çalışmada, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Tarım Uygulama ve Araştırma Merkezinde bulunan yüksek tünnellerin çatısından toplanan yağmur sularının, serada sulama amaçlı kullanım potansiyeli incelenmiştir. Çalışmada, örtüaltı içerisinde yıl boyunca domates, marul ve taze soğan yetiştiriciliğinin yapılacağı düşünülerek farklı senaryolar oluşturulmuş ve depolanan suyun ne kadar yeteceği tespit edilmiştir. Yetiştirilecek bitkilerin yıl boyunca bitki su ihtiyaçları Cropwat programı kullanılarak belirlenmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda, 2024 yılı iklim şartlarına göre sera çatısından yıllık depolanacak toplam su miktarı 115.45 m3 olarak hesaplanmıştır. Depolanan su yıl boyunca domates için gerekli suyun %35’ini, marul için gerekli olan suyun %33’ünü ve taze soğan için gerekli olan suyun %36’sını karşıladığı belirlenmiştir. Bu bulgular toplam sulama suyu ihtiyacının tamamının yağmurla karşılanamadığını fakat mevcut su kaynakları üzerindeki baskıyı büyük ölçüde azaltacağı belirlenmiştir.The amount of available water and the adverse impacts on water resources worldwide and in our country are increasing day by day due to global climate change, population growth, excessive consumption, and pollution. Therefore, the efficient use, conservation, and management of water have become increasingly important, making the rational and productive utilization of existing resources through new strategies inevitable. One of these strategies is rainwater harvesting. In this study, the potential use of rainwater collected from the roofs of high tunnels located at Bilecik Şeyh Edebali University, Agricultural Practice and Research Center, for irrigation in greenhouses was investigated. Various scenarios were developed considering the year-round cultivation of tomato, lettuce, and green onion under high tunnels, and the extent to which the harvested water would meet irrigation needs was determined. The annual crop water requirements of the selected plants were estimated using the CROPWAT software. According to the calculations, under the climatic conditions of 2024, the total annual amount of water harvested from the greenhouse roofs was estimated at 115.45 m³. It was determined that the harvested water could enough 35% of the annual irrigation water requirement for tomato, 33% for lettuce, and 36% for green onion. These findings indicate that while the total irrigation demand cannot be fully met through rainwater harvesting, it can significantly reduce the pressure on existing water resources.