Meksika’nın “Bilinmeyen Kirli Savaşı”: Latin Amerika’da “İstisnai” Bir Örnek

Abstract

Soğuk Savaş döneminde, Latin Amerika’da iç savaşlar ve askerî darbeler doruğa ulaşmış,siyasal istikrarsızlık, şiddet ve insan hakları ihlalleri bölgenin bugün dahi süren kroniksorunları hâline gelmiştir. Bununla birlikte, Latin Amerika’daki şiddet eylemlerinin çoğu,devletlerin politikaları biçiminde tezahür etmiş ve en çok bilinen örnekleri Arjantinve Şili’de olmak üzere “kirli savaş”lar yaşanmıştır. Meksika’da ise büyük problemleriçerse ve tartışmalara konu olsa da demokratik bir görünüm sürdürmesine bağlıolarak bir istisnaya atıfta bulunulmuş ve ülkede bir kirli savaş yaşanmadığı görüşüyakın zamana kadar kabul görmüştür. Bu çalışmada, az bilinmesine ve gerçekleştiğiyakın zamana kadar resmî olarak reddedilmesine rağmen 1960’lı yılların başından1980’li yılların ortalarına kadar Meksika’da binlerce kişinin, güvenlik güçleri tarafındanişkence ve yargısız infaz gibi ağır insan hakları ihlallerine uğradığı bu dönemin, kirlisavaş olduğu savunulmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada, Meksika’da kurumların vegüvenlik politikalarının dönüşümleri ve göreceli olarak daha savunmasız olan muhalifgrupların nasıl devlet şiddetinin hedefi hâline geldiği incelenmektedir. Aynı doğrultuda,Meksika’da 1940’lardan itibaren ulusal ordu ve diğer güvenlik mekanizmalarının belirlidönemlerde âtıl kaldığı, 1960’lardan sonra ise ABD’nin, Meksika’ya uyuşturucu trafiğininönlenmesine yönelik baskı ve yardım yapması sonucunda söz konusu kurumlarınmodernize edildiği anlatılmaktadır. 1970’lerden itibaren ise muhalif gruplara karşıuygulanan işkence ve infaz yöntemlerinin nasıl uyuşturucu ticaretiyle uğraşan, ancak,göreceli olarak daha savunmasız durumdaki gruplara uygulandığı tanıtlanacaktır.