Türkiye’de Arge Harcamaları ile İhracat Arasındaki Uzun Dönem İlişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Araştırma-Geliştirme (ARGE) harcamaları ile ihracat arasındaki uzun dönem ilişkisini ARDL yöntemi yardımıyla 1996-2020 yıllarına ait zaman serisi verilerini kullanarak ortaya koymaktır. ARGE harcamaları gerek mevcut üretim tekniklerinin verimliliğini arttırarak gerekse de yeni buluşların önünü açarak üretimin artmasına sebebiyet verebilir. ARGE harcamalarından kaynaklı bu üretim artışları da Türkiye’nin ihracat kapasitesini arttırabilir. Öncelikle değişkenlerin durağanlık düzeylerini tespit etmek için birim kök testleri yapılmıştır ve birim kök testleri sonrasında değişkenlerin her birinin birinci farklarda durağan olduğu tespit edilmiştir. Değişkenlerin her birinin ARDL eş-bütünleşme testinin şartı olan düzeylerde veya birinci farklarda durağan olma şartını sağladığı görüldüğünden dolayı ARDL eş bütünleşme testi uygulanmıştır. ARDL eş-bütünleşme testi sonuçları ARGE harcamaları ile ihracat değişkeni arasında eş bütünleşme ilişkisi olduğuna işaret etmektedir. Yani Türkiye’de 1996-2020 periyodunda ARGE harcamaları ile ihracat uzun dönemde birlikte hareket etmektedir. Uzun döneme ilişkin tahmin edilen modelden elde edilen uzun dönem katsayı tahmin sonuçları Türkiye’de ARGE harcamalarının ihracatı istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde arttırdığını göstermektedir.

The aim of this study is to reveal the long-run relationship between R&D expenditures and exports in Turkey for the period of 1996-2020 by using ARDL method. R&D expenditures may lead to an increase in production both by increasing the efficiency of existing production techniques and by leading to new inventions. These production increases may also increase Turkey's export capacity. First of all, unit root tests were conducted in order to determine the stationarity levels of the variables and after the unit root tests, it was determined that each of the variables was stationary at first differences. Since it is seen that each of the variables meets the condition of being stationary at levels or first differences, which is the condition of ARDL co-integration test, ARDL co-integration test was performed. The results of the ARDL cointegration test indicate that there is a cointegration relationship between R&D expenditures and export variables. In other words, R&D expenditures and exports in Turkey move together in the long-run for the period of 1996-2020. The long-run coefficient estimation result obtained from the long-run model discloses that R&D expenditures increase exports in Turkey in a statistically significant manner.