DİNLERDE VE GELENEKSEL TÜRK DİNİ TARİHİNDE DAĞLARLA İLGİLİ İNANIŞLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Dağlar bütün inanışlarda farklı sebeplerle önemli yer işgal eden bir öğedir. Zaman zaman tanrısal bir mekan, zaman zaman vahiy ve vizyona ulaşılan yer, zaman zaman da dünyanın kozmik merkezi olarak algılanmıştır. Bütün dinlerde bulunduğu gibi dağlar yüceliği ile Türk boylarının dikkatini çekmiş, kült olarak inanışlar arasında yerini almıştır. Kendilerine verilen değer sebebiyle ayinler yüksek dağ başlarında yapılmış, önemli kişiler dağ başlarına gömülmüştür. Türk mitolojisinin en önemli motifleri olarak değer verilen dağlar, her Türk efsanesinde açık veya kapalı olarak yer almıştır. Gizemli konumu göğe doğru yüksekliği ile dikkatleri üzerine çeken dağlar, vatan kültü ile de özleştirilmiştir. Türkler bu inanışlarının bir kısmını Müslüman olduktan sonra da muhafaza etmişler, günümüze kadar da taşımışlardır.

Mountains are sacred object within world religions regarding to various reasons. They were accepted as divine locations; place of revelation and vision, or as cosmic axis of the world. Mountains - like in any other religions - had also gotten the attention of Turkish tribes with their greatness, and took their place in beliefs as a cult. Considering the value dedicated to mountains, rituals were held on high peaks and important people were also buried there. Mountains were always directly or indirectly mentioned in Turkish mythologies as the most important motives of Turkish myths. Conspicuous mountains with their mysterious position and celestial heights had also been identified with homeland cult. Turks saved their beliefs regarding to mountains after their conversion to Islam and kept these beliefs until today.