Folklorcu Cahit Öztelli’nin Zile Folkloru Araştırmaları

Abstract

Avrupa’da 19.yüzyılda bir disiplin olarak kurumsallaşmaya başlayan folklor çalışmaları, Türkiye’de Cumhuriyet’in kurulmasıyla birlikte gelişme gösterir. Millî kültürün kaynağı olarak değerlendirilen folklor üzerine pek çok araştırmacı, Türk folklorunun zenginliklerini işleyen ve çeşitli problemlerini tartışan makale ve kitaplar kaleme alırlar. Bu araştırmacılardan biri de Cahit Öztelli’dir. Türkiye’de folklor araştırmalarının gelişiminde ve folklorun geniş kesimler tarafından tanınmasında dikkate değer katkıları olan Öztelli, folklor sahası ile alakalı gerek neşrettiği kitapları gerekse muhtelif dergilerde kaleme aldığı yazıları ile oldukça önemli bir isimdir. Hayatı boyunca halk edebiyatı ve folklor konularına ilgi gösteren Öztelli, özellikle âşık edebiyatı, Türk halk şiiri, anonim halk edebiyatı gibi alanlardaki araştırmalarıyla temayüz eder. Öğretmen olmasına karşın folklor alanındaki çalışmalarını devam ettiren Öztelli, bu alanda eserler veren pek aydın, yazar ve entelektüel ile de yakın ilişki kurar. Aynı zamanda 1966 yılında kurulan Millî Folklor Enstitüsü’nün kurucu müdürlüğünü üstlenen Öztelli, folklor arşivinin kurulmasına ve Türk folklorunun bilimsel metotlarla incelenmesine yönelik faaliyetler yürütür. Yerel folklor bilgisinin kaydedilmesinde hizmetleri bulunan Öztelli, Tokat’ın Zile ilçesinde pek çok derleme çalışmasında bulunmuş, elde ettiği malzemeyi çeşitli yazılarında değerlendirmiştir. Öztelli bu yazılarında geleneksel inançlar ve uygulamalar, anonim edebiyat gibi Zile halk kültürüne ait pek unsuru konu edinir. Bu çalışmada önce folklorcu Cahit Öztelli’nin hayatı hakkında bilgi verilecek, daha sonra Zile folkloru üzerine yaptığı araştırmalar incelenecektir.

Folklore studies, which began to be institutionalized as a discipline in Europe in the 19th century, developed in Turkey with the establishment of the Republic. Many researchers on folklore, which is considered as the source of national culture, have written articles and books on the richness of Turkish folklore and discussed its various problems. One of these researchers is Cahit Öztelli. Öztelli, who has made remarkable contributions to the development of folklore research in Turkey and to the recognition of folklore by large segments of the public, is a very important name in the field of folklore with both the books he has published and the articles he has written in various journals. Öztelli, who showed interest in folk literature and folklore throughout his life, was especially distinguished with his researches in areas such as minstrel literature, Turkish folk poetry, anonymous folk literature. Despite being a teacher, Öztelli continued his studies in the field of folklore and established close relations with many intellectuals, writers and intellectuals who worked in this field. Öztelli, who was also the founding director of the National Folklore Institute established in 1966, carried out activities for the establishment of a folklore archive and the study of Turkish folklore with scientific methods. Öztelli, who served in recording local folklore knowledge, conducted many compilation studies in Zile district of Tokat and evaluated the material he obtained in various writings. In these writings, Öztelli deals with many elements of Zile folk culture such as traditional beliefs and practices, anonymous literature. In this study, firstly information about the life of folklorist Cahit Öztelli will be given, then his researches on Zile folklore will be analyzed.