Seramik sektörü sırlama ve fırınlar bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından risk analizi

Abstract

Hammaddesini doğadan alan seramik; kil, silika, kaolen ve benzeri maddelerden oluşmaktadır. Hammadde kaynağının doğa olmasının getirdiği avantajlar ve oldukça yaygın bir kullanım alanının olması ile seramik yaşamımızın bir parçası haline gelmiştir. Seramik sektörü, çeşitli malzemelerin yüksek sıcaklıkta pişirilmesi ile elde edilen dayanıklı ürünler üreten bir sektördür ve birçok alanda ürünler sunmaktadır. Seramik üretimi sürecinde farklı aşamalar bulunmaktadır. Bu süreçteki her aşamanın kendine has önemi ve beraberinde getirdiği riskler vardır ancak seramiği daha dayanıklı ve daha kullanışlı hale getiren aşama sırlama aşamasıdır. Sırlama aşamasının devamı ve ürünün çok yüksek ısıda pişirilerek son halini aldığı aşama fırınlar aşamasıdır. Bu alanların özelliğinden dolayı çalışan işçiler yüksek sıcaklık, elektrik, kimyasal madde, toz, gürültü, yangın ve patlama gibi risklere maruz kalabilmektedirler. Bu risklerin azaltılabilmesi ve tehlikelerin önlenebilmesi için risk değerlendirmesi yapılması, iş sağlığı ve güvenliği açısından potansiyel tehlikelerin ve alınabilecek tedbirlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada seramik üretimi esnasında fırınlar ve sırlama bölümlerinde karşılaşılan risk etmenleri ile bu risklerin çalışanlar için ne tür iş kazaları ve meslek hastalıklarına sebep olduğu, bunları önlemek için alınması gereken önlemlerin ve kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımların neler olduğu araştırılmıştır. Bu amaçla Bilecik ilinde faaliyet gösteren bir seramik fabrikası ele alınarak risk faktörleri Fine Kinney yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda sırlama bölümünde en yüksek risk etmenlerinin koruyucu ekipmanların olmaması veya ayarlamalarının yapılmaması, bantlarda emniyet tellerinin bulunmaması ile çalışma öncesinde test edilmemesi, transfer araçlarının yolları ile yürüme yollarının ayrılmaması olduğu görülmüş ve alınması gereken önlemler için önerilerde bulunulmuştur. Fırınlar bölümünde ise en yüksek risk etmenlerinin bantlarda acil durdurma telinin olmaması, açıkta kalan sistemlerin bulunması, bant hızlarının pano içinden ayarlanması, parmak koruyucu olmaması, ahşap merdiven kullanılması, elektrik panolarının önünde yalıtkan paspas olmaması ve yaya çizgilerinin olmaması olarak belirlenmiş, bu riskleri en aza indirmek için önerilerde bulunulmuştur.

Ceramics, which takes its raw material from nature; consists of clay, silica, kaolin and similar substances. Ceramics has become a part of our lives with the advantages of nature as the source of raw materials and the fact that it has a very common usage area. The ceramic industry is a sector that produces durable products obtained by firing various materials at high temperatures and offers products in many fields. There are different stages in the process of ceramic production. Each stage in this process has its own importance and the risks it brings, but the glazing stage is the stage that makes the ceramic more durable and more useful. The continuation of the glazing stage and the stage where the product is baked at very high temperatures and takes its final form is the ovens stage. Due to the characteristics of these areas, workers may be exposed to risks such as high temperature, electricity, chemicals, dust, noise, fire and explosion. In order to reduce these risks and prevent hazards, it is necessary to make a risk assessment, to determine the potential hazards and the measures that can be taken in terms of occupational health and safety. In this study, the risk factors encountered in kilns and glazing departments during ceramic production, what kind of occupational accidents and occupational diseases these risks cause for employees, the measures to be taken to prevent them and the personal protective equipment to be used were investigated. For this purpose, a ceramic factory operating in Bilecik province was evaluated with the Fine Kinney method and risk factors were evaluated. As a result of the evaluation, it was seen that the highest risk factors in the glazing section were the absence of protective equipment or the lack of adjustments, the absence of safety wires on the belts and the fact that they were not tested before the work, the paths of the transfer vehicles and the walkways were not separated, and suggestions were made for the precautions to be taken. In the furnaces section, the highest risk factors were determined as the absence of emergency stop wires on the belts, the presence of exposed systems, the adjustment of belt speeds from within the panel, the absence of finger guards, the use of wooden ladders, the absence of insulating mats in front of the electrical panels and the absence of pedestrian lines, and suggestions were made to minimize these risks.