AŞI KARARSIZLIĞI VE AŞI REDDİ KONUSUNA SOSYAL PAZARLAMA BAKIŞ AÇISINDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Abstract

Bu çalışma, halk sağlığı üzerinde önemli bir tehdit oluşturma potansiyeli olan aşı kararsızlığı ve reddi konusuna odaklanmaktadır. 19. yy’dan günümüze değin güçlenerek sürmekte olan aşı reddi hareketi, Türkiye’de de giderek artmakta ve çok sayıda uzman konuya dikkat çekmeye çalışmaktadır. Aşı reddi ve/veya kararsızlığı ile ilgili literatür incelendiğinde, konunun sosyal bilimcilerden ziyade sağlık bilimleri alanında fazlaca çalışıldığı görülmektedir. Halbuki sosyal bilim bakış açısının ve multi-disipliner yaklaşımların aşı reddi/kararsızlığı sorununa çözüm arayışlarında önemine giderek daha fazla dikkat çekilmektedir. Dolayısıyla bu çalışma alanda ortaya çıkan literatürü özetleyerek bir yandan sosyal bilimler alanındaki akademisyenlerin bu konuya yönelik dikkatlerini çekmeyi diğer taraftan ise sosyal pazarlama kapsamında konuya yönelik geliştirilebilecek stratejileri ve teorileri özetlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle aşı reddi ve kararsızlığı kavramları açıklanmakta, daha sonra bu konuya yönelik çözüm önerileri üretmek için kullanılan başlıca teoriler, sosyal pazarlama yaklaşımı içindeki çalışmalar ve tutum değişimi stratejileri özetlenmektedir. Literatür taraması sonucunda alanda yapılacak yeni çalışmalara ihtiyaç olduğu, bu yeni çalışmalarda sadece ret üzerinde değil aşı kararsızlığına öncelikle odaklanılması gerektiği, aşı kararsızı ya da reddi yapan ailelere doğru stratejilerin uygulanabilmesi için sosyal pazarlama bakış açısı ile hareket edilerek segmentasyon çalışmasına ihtiyaç olduğu ve son olarak konunun sosyal bilimlerin farklı alanlarından araştırmacılarca da çalışılarak daha zengin çözüm önerilerine ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.