Yeşil insan kaynakları yönetiminin önündeki engellerin ÇKKV yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Küreselleşen dünyada kaynakların hızla tüketilmesi ve yoğun rekabet ortamı şirketlerin insan kaynaklarına gereken önemi vermelerini ve çevreci politikalar izlemelerini zorunlu hale getirmektedir. Yeşil insan kaynakları yönetimi, çalışanların çevresel konularda farkındalıklarının artırılmasını, hem işletmelerin çevresel etkilerini azaltmasını hem de çalışanların çevresel sürdürülebilirlik konusunda bilinçlenmelerini hedefler. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de yeşil insan kaynakları yönetiminin farkındalığının ortaya konulması ve yeşil insan kaynakları yönetimi önündeki engellerin belirlenerek, önceliklendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda bu tezde 12 insan kaynakları uzmanının sübjektif görüşlerinden yararlanılarak, karma yöntem uygulanmıştır. İlk olarak, nitel sorular ile insan kaynakları uzmanlarının yeşil insan kaynakları yönetimi hakkındaki farkındalığı ve yeşil insan kaynakları yönetiminin Türkiye ile dünyadaki yeterlilik düzeyleri gibi önemli konularda görüşleri alınmıştır. İkinci olarak kapsamlı bir literatür taraması yapılarak, 5 ana engel 21 alt engel tespit edilmiş ve tespit edilen engeller Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemi olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak 12 insan kaynakları uzmanı tarafından önceliklendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların büyük çoğunluğunun yeşil insan kaynakları yönetimi hakkında bilgisi olduğu, yeşil insan kaynakları yönetimi önündeki belirlenen engellerin yeterli ve kapsamlı olduğu, yeşil insan kaynakları yönetiminin çevresel kaygıların çözümündeki etkili olduğunu fakat tek başına yeterli olmadığı ve yeşil insan kaynakları yönetimi uygulamalarının Türkiye ile dünyadaki yeterlilik düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. AHP yöntemi ile engeller önceliklendirildiğinde en önemli ana engel olarak “Ekonomik Engel” tespit edilmiştir. Ayrıca alt engeller değerlendirildiğinde ise en önemli alt engellerin “Yetersiz Finans Kaynağı” (E1), “Finansal Kısıtlamaların Olması” (E2) ve “Uygulama Harcamalarının Fazla Olması” (E3) gibi engeller olduğu tespit edilmiştir.

In the globalizing world, the rapid consumption of resources and the intense competitive environment make it necessary for companies to give due importance to human resources and follow environmentally friendly policies. Green human resources management aims to increase employees' awareness of environmental issues, reduce the environmental impacts of businesses, and raise employees' awareness of environmental sustainability. The main purpose of this study is to raise awareness of green human resources management in Turkey and to identify and prioritize the obstacles to green human resources management. For this purpose, mixed method was applied in this thesis, benefiting from the subjective opinions of 12 human resources experts. Firstly, through qualitative questions, human resources experts' opinions on important issues such as their awareness of green human resources management and the proficiency levels of green human resources management in Turkey and the world were obtained. Secondly, by conducting a comprehensive literature review, 5 main obstacles and 21 sub-obstacles were identified, and the identified obstacles were prioritized by 12 human resources experts using the Analytical Hierarchy Process (AHP) method, which is a Multi-Criteria Decision Making (MCDM) method. As a result of the research, the majority of the participants have knowledge about green human resources management, the identified obstacles to green human resources management are sufficient and comprehensive, green human resources management is effective in solving environmental concerns, but it is not sufficient on its own, and the proficiency levels of green human resources management practices in Turkey and the world are low. It was concluded that it was low. When the obstacles were prioritized with the AHP method, "Economic Obstacle" was determined as the most important main obstacle. Additionally, when the sub-obstacles were evaluated, it was determined that the most important sub-obstacles were “Insufficient Financial Resources” (E1), “Existence of Financial Constraints” (E2) and “Excessive Implementation Expenditures” (E3).