1982 Anayasası’nda 5982 sayılı kanunla yargı alanında yapılan değişiklikler ve etkileri

Abstract

1982 ANAYASASI’NDA 5982 SAYILI KANUNLA YARGI ALANINDA YAPILAN DEĞİSİKLİKLER VE ETKİLERİ Ayşen SEYMEN ÇAKAR Yargı fonksiyonu, yasama ve yürütme fonksiyonları yanında devletin üç temel fonksiyonundan birisi, temel hak ve özgürlüklerin güvencesidir. Temel hak ve özgürlükleri yeterli ölçüde koruyabilmesi için yargının bağımsız olması gerekmektedir. Bağımsız yargı, hukuk devletinin en önemli unsurudur. Bağımsızlık basta yasama ve yürütme organlarına karsı olmak üzere herkese karsı söz konusudur. Türk hukukunda her dönemde en fazla tartışılan konulardan birisi yargı konusudur. Farklı anayasalar döneminde yargıya bakış açısı da farklı olmuş, yargı yetkisi bazen genişletilirken bazen de oldukça dar tutulmuştur. 1982 Anayasası, yargı yetkisinin kapsamını oldukça daraltmıştır. Otoriter bir üsluba sahip ve hak ve özgürlükler noktasında 1961 Anayasası’na oranla zayıf olan bu anayasada zaman içerisinde pek çok kez değişiklikler yapılarak, daha liberal bir hale getirilmeye çalışılmıştır. 1982 Anayasası’nda son değişiklikler 5982 sayılı kanunla yapılmıştır. Bu değişiklikler ağırlıklı olarak yargı alanındadır. Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu konularında kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Bu çalışmada, bu değişiklikler, hukukun temel ilkeleri ile bağdaşıp bağdaşmadığı yönünden incelenmiş ve değişen maddelerin eski Türk anayasalarındaki durumlarına da göz atılarak bunlarla karşılaştırma yapılmıştır.

AMENDMENTS ON THE FIELD OF JURISDICTION IN CONSTITUTION OF 1982 IN ACCORDANCE WITH THE LAW NO: 5982 AND EFFECTS OF THESE AMENDMENTS Ayşen SEYMEN ÇAKAR Judicial function is one of the three major functions of the government, in addition to executive and legislative functions, and is the guarantee of the fundamental rights and freedoms. For the protection of the fundamental rights and freedoms efficaciously, jurisdiction is supposed to be independent. Independent judiciary is the primary factor of the State of law. Independence binds everyone and in particular, the executive and legislative powers. One of the most controversial matters in Turkish Law has been the matter of jurisdiction in any period. Different perspectives on jurisdiction have been developed within different constitutions; the judicial power being expanded sometimes, yet is kept limited occasionally. Latest amendments on constitution of 1982 are made in accordance with the law No: 5982. These amendments are predominantly made in the field of jurisdiction. Drastic amendments are made on the issues of the Supreme Court and the Supreme Board of the Judges and Prosecutors. In this study, these amendments are examined with respect to their compliance with the fundamental principles of law, and a comparison is held by going through the status of these amended provisions in the former Turkish Constitutions.