Ar-Ge ve inovasyonun ekonomik boyutları üzerine iki deneme

Abstract

Bu çalışma özü itibariyle, Ar-Ge ile inovasyonun ekonomik konuları ne yönde etkilediğini ve ekonomiye katkısını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda ilk denemede, iki farklı ihracat değişkeni olarak kullanılmıştır. Bu değişkenler, ihracat1 değişkeni 2015 sabit fiyatlarıyla ABD doları cinsinden mal ve hizmetler ihracatını göstermekte iken ihracat2 değişkeni mal ve hizmetler ihracatının GSYİH içindeki yüzdesel payını göstermektedir. Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının uzun dönemde ihracatı arttırabileceği savı için ARDL yöntemi ile analiz edilmiştir. ARDL eş-bütünleşme testi sonuçlarına göre, 1996-2020 periyot aralığında Türkiye’de Ar-Ge harcamalarında meydana gelecek %1’lik artışın İhracat1’i %1.0443 arttırdığını, 1995-2021 periyot aralığında Türkiye’de Ar-Ge harcamalarında meydana gelecek %1’lik artışın İhracat2’yi ise %0.240013 artırdığını ortaya koymaktadır. Son olarak yapılan nedensellik testi sonuçları ARGE harcamaları ile ihracat arasında çift-yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir. İkinci denemede ise OECD ülkelerinin Ar-Ge harcamaları ve inovasyonun milli gelir arasındaki ilişkiyi sabit etkiler modeli ile rastsal etkiler modeli arasında tercih yapmak için Hausman testi yardımıyla 1995-2021 yıllarına ait zaman serisi verilerini kullanarak ortaya koymaktadır. İki Ar-Ge ve on iki inovasyon göstergeleri kullanılarak birçok değişken analize tabi tutulmuştur. Bu değişkenlerin F-istatistik değerine bakıldığında ise bütün değişkenlerin istatistiksel olarak anlamlı ve katsayılarının pozitif olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; on dört değişkenden iki farklı değişkeni ele aldığımızda Ticarimarka1 (yabancı ticari marka başvuruları) değişkeni GSYİH içindeki payında meydana gelecek olan %1’lik bir artışın GSYİH’yi %0,0623 arttırdığı; enflasyon değişkeni negatif iken verimlilik, yatırım, eğitim değişkenlerine ait katsayıların pozitif olduğu ve Ticarimarka2 (yerli ticari marka başvuruları) değişkeni GSYİH içindeki payında meydana gelen %1’lik artışların GSYİH’yi %0,0721 arttırdığı; enflasyon değişkeni negatif değeri alırken, verimlilik, yatırım, değişkenlerine ait katsayıların pozitif olduğu ve her birinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Diğer değişkenlerinde OECD ülkeleri için Ar-Ge harcamaları ile inovasyonun milli gelir üzerinde pozitif bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Özellikle milli gelir artışını sağlayan inovatif faaliyetler içerisinde enflasyon genel olarak negatif etkilese de milli gelirde büyük bir azalmaya yol açmamıştır. Denemelerin sonucuna bakıldığında, Ar-Ge ve inovasyonun ekonomiye katkıları göz ardı edilemez.In essence, this study aims to examine how R&D and innovation affect economic issues and their contribution to the economy. For this purpose, in the first attempt, two different export variables were used. These variables are, while the export1 variable shows the exports of goods and services in US dollars at 2015 constant prices, the export2 variable shows the percentage share of goods and services exports in GDP. It was analyzed with the ARDL method for the argument that R&D expenditures in Turkey can increase exports in the long term. According to the ARDL cointegration test results, a 1% increase in R&D expenditures in Turkey in the 1996-2020 period will increase Exports1 by 1.0443%, and a 1% increase in R&D expenditures in Turkey in the 1995-2021 period will increase It reveals that the increase of 10% increased Export2 by 0.240013%. Finally, the results of the causality test show that there is a bi-directional causality relationship between R&D expenditures and exports. In the second attempt, it reveals the relationship between R&D expenditures of OECD countries and national income of innovation by using time series data for the years 1995-2021 with the help of the Hausman test to choose between the fixed effects model and the random effects model. Many variables were analyzed using two R&D and twelve innovation indicators. When the F-statistic values of these variables are examined, it is concluded that all variables are statistically significant and their coefficients are positive. According to the findings; When we consider two different variables out of fourteen variables, a 1% increase in the share of Trademark1 (foreign trademark applications) variable in GDP increases GDP by 0.0623%; While the inflation variable is negative, the coefficients of productivity, investment, and education variables are positive, and a 1% increase in the share of the Trademark2 (domestic trademark applications) variable in GDP increases GDP by 0.0721%; While the inflation variable took a negative value, the coefficients of the productivity and investment variables were found to be positive and each of them was statistically significant. In other variables, it was concluded that R&D expenditures and innovation have a positive effect on national income for OECD countries. Although inflation has generally had a negative impact on innovative activities that increase national income, it has not caused a major decrease in national income. Looking at the results of the trials, the contributions of R&D and innovation to the economy cannot be ignored.