KUR'AN'DA HZ. ÂDEM İLE İLGİLİ VERİLEN BİLGİLERİN HATIRLATTIKLARI

Abstract

Kendisini bir hidayet rehberi olarak tanımlayan Kur'an, sahip olduğu muhteva ile aynı zamanda bir eğitim kitabıdır. İnsanlığın sınanmak ve Allah'a kul olmak için yaratıldığını beyan eden Kur'an, bu amaca uygun bir şekilde insanlığa doğru ve yanlışı göstererek rehberlik etmeyi hedeflemektedir. Bunun için de kullandığı yöntemlerden biri kıssalardır. Bu çalışma Hz. Âdem ve onunla ilgili ve ilintili olarak Kur'an'da anlatılanları, vermek istediği mesajlar bakımından ele almayı amaçlamaktadır. Bu nedenle çalışmanın temel problemini “Hz. Âdem kıssasından çıkarılabilecek mesajlar nelerdir?” sorusu oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ve döküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma ile Hz. Âdem ve onunla ilgili anlatılanların Kur'an'a muhatap olanlar için önemli mesajlar barındırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunlardan belki en başta geleni üstün yeteneklerle donatılmış olan insanoğlunun tamamen Allah'a ait olduğu ve onun irade ve kudretiyle varlık sahnesine çıktığıdır. Buna bağlı olarak da insana, Rabbi’ne iyi bir kul olması gerektiği hatırlatmasıdır. Bunun dışında Hz. Âdem’in yaratılması sonrasında yaşananlar da önemli uyarılar barındırmakta ve hangi tutum ve davranışların Allah katında yerildiğini veya takdir gördüğünü ortaya koymaktadır. Hz. Âdem’in yaratıldıktan sonra varlıkların isimlerini bilme noktasında Meleklerle birlikte bir imtihana tabi tutulması sonucunda soruya cevap veren taraf olması ve buna bağlı olarak da Allah'ın melekler ve İblis’ten ona saygı secdesinde bulunmalarını istemesi insanoğlu için ibret verici davranışların ortaya çıkmasına vesile olmuş ve ilgili tutum ve davranışları somutlaştırmıştır. Allah'ın secde emrine meleklerin tereddütsüz uyması buna karşın İblis’in kibirlenerek karşı çıkması üstünlük duygusunun Allah'a itaatsizliğe kadar varacağını ortaya koymaktadır. Aynı zamanda İblis’in taşıdığı kıskançlığın düşmanlığa dönüşmesi ve Hz. Âdem’i de benzer duruma düşürmek için sinsice bir çaba içine girmesi insanlık için oldukça dikkat çekicidir. Öte yandan benzer kıskançlık ve düşmanlığın daha sonra Hz. Âdem’in çocukları arasında yaşanması kibir, kıskançlık vb. duygu ve tavırların peygamber çocukları olan iki kardeş arasında bile yaşanabileceği ve bunun cinayet işlemeye ve Allah'a karşı isyana dönüşebileceğini ifade etmektedir. Dolayısıyla Hz. Âdem ve onunla ilgili olarak anlatılanlar önemli dersleri barındırmaktadır. 1

The Qur'an, which defines itself as a guide to guidance, is also a book of education with its content. The Qur'an, which declares that humanity was created to be tested and to serve Allah, aims to guide humanity by showing right and wrong in accordance with this purpose. One of the methods it uses for this is parables. This study aims to examine the Qur'anic narratives about and related to the Prophet Adam in terms of the messages it wants to give. For this reason, the main problem of the study is "What are the messages that can be extracted from the parable of the Prophet Adam?”. In the study, literature review and document analysis techniques from qualitative research methods were used. The study concluded that Adam and the narratives about him contain important messages for the Qur'anic interlocutors. Perhaps the most important of these is that human beings, equipped with their superior abilities, belong entirely to Allah and that they came into existence with His will and power. Accordingly, human beings are reminded that he should be a good servant to his Lord. In addition, the events that took place after the creation of Adam also contain important warnings and reveal which attitudes and behaviors are either condemned or appreciated by Allah. After the creation of Adam, he was subjected to a test together with the angels in terms of knowing the names of beings, and as a result, he was the one who answered the question and accordingly, Allah asked the angels and Iblis to prostrate in respect to him, which led to the emergence of exemplary behaviors for human beings and embodied the relevant attitudes and behaviors. The fact that the angels obeyed Allah's command to prostrate without hesitation, whereas Iblis was arrogant and opposed it, reveals that the sense of superiority can lead to disobedience to Allah. At the same time, it is quite remarkable for humanity that Iblis' jealousy turned into enmity and that he made an insidious effort to put Adam in a similar situation. On the other hand, the fact that similar jealousy and enmity were later experienced between the children of Adam indicates that feelings and attitudes such as arrogance, jealousy, etc. can be experienced even between two brothers who are the children of the prophet and that this can turn into murder and rebellion against Allah. Therefore, Adam and the stories related to him contain important lessons.