100 Yıl Önce Mecburiyetten Doğan Kısa Süreli Ortaklık: Müşterek Gazete

Abstract

Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanından bir ay önce yaşanmış bir hadise, İstanbul basınını tek gazete çıkarmak zorunda bırakmıştı. 6 Eylül 1923 tarihinde İkdam, Akşam, İleri, Tercüman-ı Hakikat, Tevhid-i Efkâr, Tanin, Vatan ve Vakit gazetelerinin dizgicileri işi bırakınca, gazete sahipleri 7 Eylül 1923 tarihinde çıkaracakları bir gazete olmadığı için birleşmek zorunda kalmıştı. Mecburiyetin doğurduğu bu ortaklık, Müşterek Gazete adıyla sadece iki haftalık bir ömrü olan ve sonra arşivlerde kalacak bir gazetenin basın tarihinde yer almasına neden olmuştu. 8 ulusal gazetenin sahiplerinin bir araya gelerek ertesi günün gazetesi için harflerin dizgisini yapması ile iki hafta boyunca 8 gazete yerine tek gazete çıkarabilmişlerdi. Bu gazetelerde çalışan dizgicilerle iki haftanın sonunda yapılan anlaşma neticesinde tekrar gazetelerini çıkarabilmişlerdi. 100 yıl önce gerçekleşen bu olay, basın tarihimizde örneğine az rastlanır cinsten bir hadise olarak yerini almıştır. Bu çalışmada Müşterek Gazete’nin ortaya çıkma nedenleri, dizgicilerin talepleri, gazetenin yayın politikası ve Müşterek Gazete’nin feshedilmesi hakkında bilgi verilerek Türk basın tarihindeki yerine değinilecektir.