Turgay Fişekçi’nin Şiirlerine Ekoeleştirel Yaklaşım

Abstract

Ekoeleştiri modern insanın tabiatla arasındaki ilişkiyi bozmasını konu edinir. Sanayi Devrimi ile başlayan \rdoğa tahribatı, bilhassa İkinci Dünya Savaşı sonrasında teknoloji ve endüstrinin yaygınlaşmasıyla geri \rdönülemez bir hâl alır. Doğadaki bu bozulmayı edebi eserler aracılığıyla gündeme getirmeyi amaçlayan \rekoeleştiri; derin ekoloji, ekofeminizm, toplumsal ekoloji, eko-Marksizm gibi açılımlar kazanarak insantabiat ilişkisini farklı düzlemlerde işleyen bir kurama dönüşür. Avrupa ve Amerikan edebiyatlarında başlı \rbaşına bir sahayı teşkil eden ekoeleştirel söylemin Türk edebiyatında da son yıllarda yaygınlık kazandığı \rsöylenebilir. Tabiatın insan eliyle tahribi, 1980 kuşağı şairlerinden Turgay Fişekçi’nin şiirlerinde merkezi \rtemalardandır. Onun şiirlerinde tabiat, romantik ve pastoral duyarlılıktan sıyrılarak tüm gerçekliğiyle \rişlenirken sosyal, siyasal ve kültürel göndermelere de aracılık eder. Çevresel felaketler, tabiatın hızla \rdönüşümü ve yok oluşu, sanayileşme, modernleşme, kentleşme gibi konular şiirlerde sıklıkla eleştirilirken \rtüm bu sorunlara çözüm yolu olarak tabiatın korunmasının gerekliliği vurgulanır. Farklı ekolojik \rsöylemlerin birlikte işlendiği şiirlerde şair, insanı tabiatın bir parçası olarak görür ve bu duyarlılığı \rşiirlerinde yalın bir söyleyişle işler.