DİJİTAL MECRALARDAKİ GÖZETLEME PRATİKLERİ VE ANNELİK(LER): “ÇOCUKLARA YARIŞ ATI GİBİ DİYORUZ AMA BİZ EBEVEYN OLARAK DAHA ÇOK YARIŞIYORUZ”

Abstract

Teknolojinin hızla gelişmesi ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte dijital mecralar, farklı kesimlerden insanları bir araya getirmekle birlikte anne olan kadınların da görünür olmasını mümkün kılmıştır. Annelerin dijital mecralarda görünür olması, annelik kavramının çok boyutlu bir şekilde yeniden tartışılmasını gerektirmektedir. Bu araştırmada ise gözetim, iktidar ve özne kavramları temelinde dijital mecralardan biri olan Instagram’da anneliğin nasıl inşa veya yeniden inşa edildiğini ortaya çıkarmak amaç edinilmiştir. Ayrıca, anneler arasındaki konumlanmaların ve karşı duruşların incelenmesi de önemli bir odak noktası olmuştur. Çalışma kapsamında, annelik deneyim ve pratikleriyle ilgili yoğun paylaşımlarda bulunan on üç annenin Instagram profillerindeki hem yazılı hem de görsel içerikler ve aynı zamanda gözetleyen-gözetlenen ilişkisini de ortaya koymak adına annelerin paylaşımlarının altında yer alan takipçi annelerin yorumlarının içeriği incelenmiştir. Örneklem kapsamındaki annelerin profillerindeki içerikler ve yorumlar söylem analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, bilim ve bilgi içeren, mükemmel annelik ideolojisini besleyen, rekabeti içeren hegemonik anneliğin inşasının varlığını ortaya koymuştur. Bununla beraber edilgen annelik, gelenekçi annelik ve yargılayıcı annelik öznellikleri de tespit edilmiştir. Ayrıca hiyerarşik konumlanmaların, yargılamaların ve rekabetin dayanışmayı bozan bir şekilde, anneler arasında iktidar mücadelelerine ve çatışmalara yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır.