Irak Türkmenlerinin Mazlum Şehri Telafer

Abstract

Telafer Türkmen kimliğiyle tanınmış bir şehir. I. Dünya Savaşı akabinde 1920 Haziranındaki direnişleri tarihe Telafer Devrimi olarak geçti. Peşi sıra tertip edilen Özdemir Harekâtı da bunun devamı niteliğindedir. 1926 Ankara Antlaşması’yla Türkiye’nin yöreyi terk etmesinden sonra İngilizler 1932’ye kadar bölgeyi Manda Yönetimine bağladılar. II. Dünya Savaşı öncesinde ve esnasında Telafer için baskı ve isyan geleneği değişmedi. Ancak II. Dünya Savaşı sonrasında kendini Irak Meclisi’nde temsil imkânı buldu. Fakat Irak’ın 1959’da Bağdat Paktı’ndan ayrılıp Sovyetler Birliği’ne yanaşması ve 60’lı yıllardaki askerî darbeler zinciri Baas İktidarı uygulamalarını başlattı. Fakat 1979’da Saddam Hüseyin’in başa geçmesi Türkmenler için en kötüsü oldu. Tüm Türkmenler üzerinde koyu bir Araplaştırma politikası uygulandı. Saddam’ın Kuveyt’i ilhakı sonrası başlayan ABD İşgali (1991) ve 36. Paralel’in üstünün Barzanî ve Talabanî’ye terki Türkmenleri iki arada bir derede bıraktı. 2003’teki son ABD İşgali sonrasında Telafer’in üst üste bombalanması üzerine 1920 Devrimi’ne benzer bir Direniş başlatıldı. Daha sonra ise IŞİD bölgeye hâkim oldu; böylece din, mezhep ve milliyetler üzerinde bitmeyen bir savaş başladı.