Farklı Liken Türlerinde Alüminyum Toleransının Belirlenmesi

Abstract

Amaç; Evernia prunastri, Pseudevernia furfuracea, Usnea sp., ve Cladonia convulata olmak üzera 4 farklı liken türüne, 3 farklı konsantrasyonlarda Q Alüminyum stresi uygulanarak liken thallusunda meydana gelen fizyolojik değişimler (klorofil a ve h içeriği, karotenoid miktan, 435/415 oranı ve lipid peroksidasyon oranı) araştırılarak, çalışmamızın ön deneme sonuçlan sunulmuştur. Gereçler ve Yöntemler; Evernia prunastri, Pseudevernia furfuracea, Usnea sp., ve Cladonia convulata türleri Bilecik Kent Ormanından thallusları zarar görmeyecek şekilde toplanmıştır. Laboratuvara getirilen örneklerin tozları temizlendikten sonra, farklı konsantrasyonlarda 0 hazırlanan alüminyum çözeltisi (pH 3.5) içerisinde yarım saat bekletilmiştir. Alüminyuma maruz bırakılan liken tallusları petri kaplarına alınarak 150 photon.molm2/sn ışık şiddetinde 16:8 fotoperiyodunda 24 saat inkübe edilmiştir. Klorofil analizi Welbum (1994)'e göre gerçekleştirilmiştir. 20 mg liken tallusu 3 mL DMSO içerisinde 65 °C’de 1 saat bekletilmiştir. 665.1, 649.1, 480, 435 ve 415 nm dalga boylarında spektrofotometre ile ölçüm alınmıştır. Elde edilen absorbanslar hesaplanarak klorofil a içeriği, klorofil b içeriği, karetonoid miktan, kla/b oranı ve klorofil geçirgenliği belirlenmiştir. Lipid peroksidasyon analizleri Heath ve Packer (1964)' a göre belirlenmiştir. Sonuç; Yaptığımız araştırmalar sonucunda alüminyum toleransının türler arasında farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Klorofil a ve Klorofil b birbirine dönüşebilen pigmentlerdir. Aynca, oksidatif stres koşulları altında belirgin şekilde klorofil a klorofil b ye yıkımı gerçekleştiğinde fotosentez üzerinde meydana gelen hasarı da göstermektedir. Bu yüzden, eko-fizyolojik çalışmalarda, kla/b oranı fotosentetik organizmanın strese karşı duyarlılığının belirlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada elde ettiğimiz Klorofil içeriği ve Kla/b sonuçlarımıza göre P. furfuracea türünün diğer türlere göre daha fazla alüminyuma direnç gösterdiği gözlemlenmektedir. Usnea sp. ve C. convulata talluslannda ise Alüminyum stresine karşı duyarlılık saptanmıştır. Oksidatif stresin diğer bir belirteci de strese bağlı olarak meydana gelen serbest radikallerin hücre zarlarına saldırarak lipid peroksidasyonu teşvik etmesidir. Bu çalışmada lipid peroksidasyon oranlan karşılaştırdığında en yüksek Usnea sp. ve ikinci olarak da C. convulata'da lipid peroksidasyonun gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Araştırmamızın ön sonuçlarına göre 4 farklı liken türü karşılaştınldığmda Alüminyuma tolerans sırası P. furfuracea>E. prunastri>C. convulata>Usnea sp. olarak bulunmuştur.