İpek Yolu Üzerinde Mübadele Aracı Olarak Kullanılan Gümüş Eşyalar

Abstract

Erken Ortaçağ ipek yolu ticareti üzerinde Türk, İran, Maveraünnehir ve Çin kaynaklı gümüş kapların önemli bir yeri bulunmaktadır. İlk olarak süs ve mutfak eşyası olarak üretilen gümüş kaplar, bu dönemde ipek yolu ticareti üzerinde paranın yerine kullanılan bir mübadele aracı haline gelmiştir. Erken Ortaçağlarda ipek yolu üzerindeki birçok pazar kentinde İran parası olan gümüş dirhemler kullanıldığı görülmektedir. Bu gümüş dirhemlerin yanında ipek yolu üzerindeki pazarlarda Çin, İran, Türk, Soğd ve Harzem gümüş eşyaları da mübadele aracı olarak kullanılmaya başlamıştır. Bu gümüş kaplar Doğu Avrupa, Anadolu, Rusya, Orta Asya, Hindistan ve Çin pazarlarında ticaret yapan tüccarların en çok kullandıkları mübadele aracı olmuştur. Günümüzde bu ülkelerde yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda Erken Ortaçağ dönemine ait gümüş kaplara tesadüf edilmiştir. Bu kazılarla ortaya çıkan Erken Ortaçağ Türk, İran ve Çin sanayisine ait gümüş kaplar, günümüzde çeşitli ülkelerin müzelerinde sergilenmektedir.