Bazı Prunus Türlerinde Muhafaza Sıcaklığının Polen Canlılığı ve in-Vitro Çimlenme Kapasitesi Üzerine Etkisi

Abstract

Tozlanma ve döllenme çiçekli bitkinin yaşam döngüsünün çok önemli bir parçasıdır. Islah çalışmalarında kullanılması durumunda, tozlayıcı bitkilerin polenlerinin canlılığını korumak oldukça önemlidir. Bu nedenle, polenleri saklama koşullarının belirlenmesi gerekir. Bitkilerde polenlerin yüksek canlılık ve çimlenme kapasitesine sahip olması, başarılı döllenme ve sonuç olarak başarılı meyve oluşumu için çok önemlidir. Günümüzde, özellikle ıslah çalışmalarında polenlerin canlılığı ve çimlenme kapasitelerinin nasıl korunacağı konusunda bilgi açığı bulunmaktadır. Bu çalışmada Prunus cinsi içindeki üç türe ait polenlerin değişik form ve sıcaklıktaki canlılık ve çimlenme kapasiteleri irdelenmiştir. Çalışmada badem, şeftali ve kiraz türlerinin çiçek tozları; oda sıcaklığında (24 °C) altı gün, buzdolabında (4 °C) otuz gün ve dondurucuda (-10 °C, -20 °C, -80 °C) yüz yirmi gün boyunca anter ve polen olarak muhafaza edilmiştir. Muhafaza koşullarından periyodik olarak alınan çiçek tozları % 15 sükroz içeren % 1’ lik agar besiyerinde canlılık ve çimlenme testleri yapılmıştır. Çiçek tozu olarak depolanan polenler doğrudan ortama ekilirken, anter olarak muhafaza edilen çiçek tozları on iki saat boyunca halojen lambaların altında tutularak polen taneleri elde edilip ekim gerçekleştirilmiştir. Farklı saklama koşullarında muhafaza edilen polenlerin canlılık ve çimlenme kapasitelerinin sonuçları değerlendirilmiştir.