Sürme Hastalığına Karşı Dayanıklı ve Hassas Ekmeklik Buğdayların Genetik Çeşitliliğinin ISSR Markörleriyle Belirlenmesi

Abstract

Tilletia foetida (laevis) ve Tilletia caries (tritici, Türkiye buğdaylarında sürme hastalığına neden olan en yaygın fungal patojenlerdir. Hastalığa karşı mücadelede dayanıklı buğday çeşitlerinin geliştirilmesi hem ekonomik hem de çevresel olarak önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu çalışmada, sürme hastalığına karşı dayanıklı ve duyarlı on bir ekmeklik buğday çeşidi çalışma materyali olarak kullanılmış ve bu örneklerin genetik çeşitliliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Genetik çeşitliliği belirlemek için on ISSR (basit dizi tekrarları arası) markörü kullanılmıştır. Buğday çeşitlerinden alınan yaprak örneklerinden klasik CTAB (cetyltrimethylammoniumbromide)-DNA izolasyon yöntemiyle DNA izolasyonları gerçekleştirilmiştir. İzole edilen DNA'lar kalıp olarak kullanılarak her bir ISSR primeri ile PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) kurulmuştur. PCR işlemi sonucu amplifiye olan DNA parçaları % 1.2'lik agaroz jelde yürütülmüş ve elde edilen bant'lar jel dökümantasyon sistemi ile fotoğraflanmıştır. Buğday çeşitlerinin filogenetik analizi, PCR ürünlerinin bant sonuçlarından binary yöntemiyle elde edilen veriler ile UPGMA metodu kullanılarak yapılmıştır. Jaccard Benzerlik Matrix'i kullanılarak buğday çeşitleri arasındaki yakınlık ve uzaklığı gösteren filogenetik ağaç oluşturulmuştur. Filogenetik analiz verileri ile sürme hastalığına karşı direnç durumları arasındaki olası korelasyon, karşılaştırma yapılarak araştırılmıştır.