İmam Hatip Lisesi Kur'an-ı Kerim derslerinin peygamber kıssalarıyla zenginleştirilmesi: Bir ünite örneği

Abstract

Din eğitimi çocukluk döneminden başlayarak yetişkinlik dönemini de içine alan ve hayat boyu süren bir öğrenme sürecidir. Özellikle ergenlik dönemi için verilen din eğitimi özel bir hassasiyet gerektirir. Bu dönemde korkutan değil sevdiren bir tutumla, doğru bilgiye dayanan bilgilerle eğitim sürecinin sürdürülmesi ergenlik döneminde olan çocukların sağlıklı bir din algısı, anlayışı geliştirmelerinde büyük öneme sahiptir. Dini bilgi çocuğun bulunduğu gelişim dönemi ve ihtiyaçları da dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. Bu noktada Kur’an-ı Kerim’in anlam ve muhtevasının çocuğa ulaştırılması önemlidir. Çocuğun anlayabileceği ve güncel hayatıyla bağlantılar kurabileceği bilgiler edinmesi süreci kolaylaştırır. Küçük yaşlardan itibaren öğrenile gelinen Kur’an Kıssalarının bu bağlamda etkisi büyüktür. Kur’an Kıssalarının Kur’an merkezli olarak din eğitimi sürecine dahil edilmesi bilginin kalıcılığı ve sürdürülebilirliği açısından önemli fırsatlar sunar. Bu çalışmanın temel problemi “İmam-Hatip Lisesi Kur’an-ı Kerim dersi aynı zamanda Kur’an Kıssalarının içerdiği inanç, düşünce, tutum ve davranışların işlendiği bir değerler eğitimi dersi niteliği taşımaktadır.” kabulü etrafında şekillenmektedir. Kur’an Kıssalarının değer aktarımında etkili bir yöntem olarak çalışmaya dahil edilmesi de çalışmanın bilimsel ve eğitsel değerini önemini ortaya koymaktadır. Kıssalar yoluyla bazı değer ve düşüncelerin hedef kitlenin yaş ve bilişsel seviyesine uygun biçimde aktarılabileceği, inanç boyutunda da kıssaların güçlü bir yönlendirici olabileceği, anlam ve muhtevanın da kıssalar yoluyla İmam-Hatip Lisesi Kur’an-ı Kerim derslerine daha kapsamlı olarak dahil edilebileceği çalışmanın önemli sonuçları arasındadır. Bu kapsamda çalışmada; öncelikle Kur’an Kıssalarının temel özellikleri, amaçları ve eğitim açısından değeri kısaca ele alınmıştır. Ardından İmam-Hatip Liselerinin kuruluşundan itibaren oluşturulan öğretim programlarında Kur’an Kıssalarına, dolayısıyla anlam ve muhtevaya verilen yerin tespitine çalışılmıştır. Akabinde günümüzde uygulanan Kur’an-ı Kerim dersi öğretim programı değerlendirilmiştir. Son olarak ise yine Kur’an Kıssalarının günümüzde uygulanan Kur’an-ı Kerim öğretim programındaki yeri değerlendirilmiş ve 9-10-11-12. sınıf düzeyleri için özgün ünite örnekleri hazırlanarak kıssaların eğitim sürecine uygulanabilirliği ortaya konmuştur.

Religious education is a lifelong process beginning in childhood and continuing into adulthood. Religious education for the 13–18 age group requires particular sensitivity. In this period, an approach that inspires love rather than fear and is based on accurate knowledge is essential for developing a healthy perception of religion. Religious instruction should consider the child’s developmental stage and needs. Conveying the meaning and content of the Holy Qur’an to children is essential. Knowledge they can understand and relate to daily life facilitates learning. Qur’anic stories learned from an early age have a significant impact. Including them in Qur’an-centered education supports the permanence and sustainability of knowledge. The central proposition of this study is: “The Qur’an course in Imam-Hatip High Schools is also characterized as a values-oriented education course, insofar as it engages with the beliefs, ideas, attitudes and behaviors embodied in the Qur’anic stories.” Including stories as a method of value transmission emphasizes the scientific and educational importance of the research. Stories can convey values appropriate to adolescents’ age and cognition, guide belief, and enrich the Qur’an curriculum in Imam-Hatip High Schools. This study first outlines the main features, aims, and educational value of Qur’anic stories. It then examines the place of these stories—and thus meaning and content—in Imam-Hatip curricula since their inception. The current Qur’an course curriculum is then evaluated. Finally, the role of Qur’anic stories in the current curriculum is assessed, and original units for grades 9-10-11-12 are presented to demonstrate their applicability in the educational process.