Tarihsel miras ve Özbek kimliğinin Özbekistan dış politikasının oluşumuna etkisi

Abstract

Özbekistan dış politikasını etkileyen birçok faktörün ortaya konulması mümkün olsa da özellikle tarihsel miras ve Özbek kimliğinin oluşumunun üzerinde durulması gerekmektedir. Tarihsel miras bir milletin hafızası olarak gelecek planlarına yön vermektedir. Tarihsel süreçte yaşanmış olan zafer ve kahramanlıklara özlem duyulurken, yenilgi ve başarısızlıklardan ders alınmaktadır. Bu anlamda güçlü devlet yapısının varlığı Özbekistan’da mutlu ve güzel günleri hatırlatırken, güçlü devlet yapısının bozulduğu dönemler ise işgal ve yenilgileri hatırlatmaktadır. 1991 yılında SSCB’nin dağılmasıyla gerçekleşen bağımsızlık sonrası üzerinde durulan en önemli konulardan biri Özbek kimliğinin oluşturulmasıdır. Bu konu iç politika da olduğu gibi dış politikada da belirleyici bir role sahiptir. Özbek kimliğinin toprak esaslı ele alınması belirli problemlere neden olsa da özellikle komşu ülkelerde bulunan Özbeklerin dış politika aracı olarak kullanılmasının önlenmesi açısından olumludur. Özbekçenin yaygınlaştırılması politikaları ve bağımsız bir dış politika yürütme çabaları da Özbek kimliğinin oluşumuna katkı sağlamaktadır. Tarihsel miras ve milli kimlik politikaları üzerinden Özbekistan dış politikasının değerlendirilmesi Özbekistan’ı daha anlaşılır kılacaktır. Dolayısı ile sadece dış politika kararları üzerinden değerlendirmeler yapmak yerine, etkili olan tarihsel miras ve milli kimlik oluşturma stratejisinin incelenmesi Özbek dış politikası hakkında daha isabetli analizler yapılmasını sağlayabilir.