Türkiye'de üçüz açık hipotezinin geçerliliği

Abstract

1980’li yıllardan itibaren Türkiye ekonomisine damga vuran ve bir çok araştırmacı tarafından konu teşkil eden bütçe açığı ve cari açık bileşenleri literatürde ikiz açık hipotezi olarak tanımlanmıştır. Birtakım araştırmacı ve bilim adamı ikiz açık hipotezinin Türkiye için geçerli olduğunu savunurken birtakım araştırmacılar ise ikiz açık hipotezinin geçerli olmadığını test ve analizlerle literatüre sunmuştur. Söz konusu açığın geçerli olup olmadığı tartışılmaya devam ederken ikiz açık hipotezini oluşturan bütçe açığı ve cari açık bileşenlerine yeni bir kavram olan yatırım-tasarruf açığı da eklenerek üçüz açık hipotezi ortaya atılmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de üçüz açık hipotezinin 2000-2023 yılları verileri kullanılarak ekonometrik analiz yardımıyla geçerli olup olmadığını test etmektir. Çalışma duraganlık testleri, birim kök testleri, ARDL modeli ve hata düzeltme modelleri ile desteklenmektedir. Elde edilen bulgulara göre, Türkiye’de 2000-2023 yılları arasında ikiz açık hipotezi geçerli iken; üçüz açık hipotezinin geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.The budget deficit and current account deficit components, which have marked the Türkiye economy since the 1980s and have been the subject of many researchers, have been defined as the twin deficit hypothesis in the literature. While some researchers and scholars have argued that the twin deficit hypothesis is valid for Türkiye, others have argued that the twin deficit hypothesis is not valid. While the validity of the deficit continues to be debated, a new component has been introduced and taken its place in the literature. A new concept, the investment-savings deficit, was added to the budget deficit and current account deficit components of the twin deficit hypothesis and the triple deficit hypothesis was put forward. The aim of this study is to test whether the triple deficit hypothesis is valid or not in Türkiye with the help of econometric analysis using data for the years 2000-2023. The study is supported by stationarity tests, unit root tests, ARDL model and error correction models. According to the findings, it is concluded that the twin deficit hypothesis is valid while the triple deficit hypothesis is not valid between 2000 and 2023 in Türkiye.