İş sağlığı ve güvenliğinin iş kazaları üzerindeki olumlu etkileri

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği, günümüzde hem bireysel hem de kurumsal düzeyde sürdürülebilir üretim hedeflerinin ayrılmaz bir parçası hâline gelmektedir. Bu araştırmada, iş kazalarının nedenleri, türleri ve iş yerlerinde alınan önleyici tedbirler detaylı biçimde incelenmiş; iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının kurumsal kültür üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Araştırmanın temel amacı, iş kazalarının önlenmesinde etkili olan faktörleri bilimsel temelde açıklamak ve bu alanda iyi uygulama örneklerini inceleyerek karar alıcılar için yol gösterici bir çerçeve sunmaktır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış; ulusal ve uluslararası düzeyde yayımlanmış akademik makaleler, resmi raporlar ve saha çalışmaları detaylı biçimde incelenmiştir. Özellikle iş kazalarının sektörel dağılımı, istatistiksel eğilimleri ve davranışsal kökenleri değerlendirilerek, işveren ile çalışan sorumluluklarının kazalar üzerindeki etkisi irdelenmiştir. İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin kazaları önleme üzerindeki belirleyici etkisi vurgulanmış; güvenlik kültürü, denetim etkinliği ve teknolojik uygulamaların birlikte değerlendirilmesiyle kapsamlı bir analiz sunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, iş kazalarının büyük çoğunluğu önlenebilir nitelik taşımakta; güvenlik kültürünün güçlendirilmesi, sürekli eğitim, etkin denetim mekanizmaları ve çalışan katılımı gibi unsurlar iş yerlerinde güvenli bir çalışma ortamının tesisinde kritik rol oynamaktadır. Bu çerçevede, araştırma sonuçlarının iş güvenliği politikalarının şekillendirilmesine katkı sağlayacağı öngörülmektedir.Occupational health and safety have increasingly become integral components of sustainable production goals at both individual and organizational levels. This research analyzes the causes and types of occupational accidents and evaluates preventive measures implemented in workplaces. The main aim of the study is to scientifically examine the factors that effectively prevent workplace accidents and to present a framework for policymakers by analyzing exemplary practices. The research employs the literature review method and draws from a wide range of national and international academic articles, official reports, and field studies. Sectoral distribution of accidents, statistical trends, and behavioral origins are examined, and the effects of employer and employee responsibilities on accident rates are discussed. The study emphasizes the impact of occupational safety training on accident prevention and presents a comprehensive analysis by assessing safety culture, audit efficiency, and technological integration. The findings reveal that most workplace accidents are preventable and that factors such as a strong safety culture, continuous training, efficient inspection systems, and employee engagement play a critical role in establishing a safe work environment. Accordingly, the results are expected to contribute significantly to the formulation of occupational safety policies.