TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜMENİN VERGİ GELİRLERİNE ASİMETRİK GEÇİŞKENLİĞİ ve DIŞ TİCARETİN ROLÜ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, vergi gelirleri ile ekonomik büyüme arasındaki asimetrik ilişkiyi veticari dışa açıklığın vergi gelirleri üzerindeki etkisini incelemektir. Literatürdeki çalışmalarınbüyük bir bölümü vergi gelirlerinin ekonomikbüyüme üzerindeki etkisini ele almış, ancak ekonomik büyüme ve daralmaların vergi gelirlerininasıl etkilediği konusu yeterince incelenmemiştir. Literatürdeki bu boşluğu doldurmak adına, buçalışmada ekonomik büyümenin vergi gelirlerineasimetrik geçişkenliği araştırılmıştır. Bu amaçla,ekonomik büyümenin Türkiye’de vergi gelirleriüzerindeki etkisi, Doğrusal Olmayan GecikmesiDağıtılmış Otoregresif (NARDL) modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada, 1974 – 2017 dönemi için kişi başına Reel Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla,ticari dışa açıklık, toplam vergi gelirleri, hükümetharcamaları, dış borç stoku ve enflasyon oranı değişkenlerine ait gözlemlere ilişkin yıllık verilertemin edilmiştir. Tahmin edilen NARDL modeli,ekonomik büyümenin vergi gelirleri üzerindekiasimetrik etkisini ortaya koymaktadır. Bilhassa,ampirik bulgular uzun dönemde, ekonomik daralmanın vergi gelirleri üzerinde negatif bir etkisiolduğunu ve bu etkinin ekonomik büyümeye nazaran daha kuvvetli olduğunu göstermektedir.Ayrıca, elde edilen sonuçlar, ticari dışa açıklığınvergi gelirleri üzerindeki uzun dönemli etkisininpozitif olduğunu, kısa dönemde ise negatif bir etkiye sahip olduğunu işaret etmektedir.