Türkiye’de Globalleşmenin Tarımsal Hammadde İhracatı Üzerine Etkisi: ARDL Analizi

Abstract

Bu çalışma Türkiye örneklemi bağlamında globalleşme ile tarımsal hammadde ihracatı arasında kısa ve uzun dönem ilişkisini ARDL metodu yardımıyla analiz etmektedir. Çalışma hiper globalleşme (1989 yılı sonrasını) dönemini kapsamaktadır. globalleşmeye ilave olarak tarım sektörü istihdamı ve tarım sektörü katma değeri kontrol değişkenleri olarak kullanılmıştır. Yapılan birim kök test sonuçları sonrasında serilerin her birinin ARDL eş-bütünleşme testinin şartına (düzeylerde veya birinci farklarda durağan olma şartına) uygun olduğu görülmüştür. Eş-bütünleşme testi sonuçları %1 anlamlılık düzeyinde globalleşme değişkeni ile tarımsal hammadde ihracatı, tarım sektörü istihdamı ve tarım sektörü katma değeri değişkenleri arasında eş-bütünleşme ilişkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Elde edilen uzun dönem katsayılarına göre; globalleşme tarımsal hammadde ihracatını azaltır iken tarım sektörü istihdamı ve tarım sektörü katma değeri tarımsal hammadde ihracatını arttırmaktadır. globalleşmedeki %1'lik artış tarımsal hammadde ihracatını %1.6782 azaltmaktadır. Diğer taraftan tarımsal istihdam ve katma değerdeki %1'lik artışlar tarımsal hammadde ihracatını sırasıyla %2.9885 ve %3.1680 arttırmaktadır.