Hannah Arendt'in siyaset felsefesi ve feminizm: Kamusal alan, toplumsal cinsiyet ve siyasal katılım ilişkisi

Abstract

Ele almış olduğu kavramlar ve yazmış olduğu kitaplar ile Hannah Arendt(1905-1975) 20.yüzyılın kadın bir siyaset felsefecisi, düşünürü ve akademisyenidir. Feminist hareketin temel dinamiklerini Arendt’in siyaset felsefesi doğrultusunda ele alarak, hem feminist kuramı hem de siyasal düşünceyi derinleştirmeyi amaçlamaktadır. Arendt’in kavramsal çerçevesi, iki disiplinin karşılıklı olarak zenginleştirilmesine imkân tanır. Arendt'in kendisini feminist olarak tanımlamaması ve cinsiyet temelli meseleler karşısındaki sessizliği, onu feminist kuram bağlamında değerlendirmenin güçlüğünü ortaya koysa da, özellikle üçüncü dalga feminizm ile birlikte geliştirilen yeni bakış açıları, Arendt’in kavramlarının yeniden yorumlanmasını mümkün kılmıştır. Bu bağlamda, kamusal alan, özel alan, özgürlük, eylem, çoğulluk, gibi temel Arendtçi kavramlar feminist teori bağlamında yeniden ele alınmış, Arendt’in doğrudan feminist bir duruş sergilememesine rağmen kuramsal düzeyde bu alana dolaylı katkılar sunduğu ortaya konmuştur. Çalışmada, ikinci dalga feminizmin Arendt’e yönelik eleştirileri tarihsel bağlamda değerlendirilmiş; bu eleştirilerin aksine üçüncü ve dördüncü dalga feminizmin Arendt’in siyasal düşüncesini cinsiyetin ötesinde, insanlık ve toplumsallık temelli bir düzlemde yeniden yorumladığı savunulmuştur. Feminist teoride beden, cinsiyet, kimlik ve eylem ilişkileri Arendt’in siyaset felsefesiyle birlikte ele alınarak, onun politik alana dair yaklaşımının kadınların kamusal görünürlüğü ve siyasal katılımı açısından ne tür imkânlar sunduğu analiz edilmiştir. Bu tez, Arendt’in kavramları aracılığıyla feminist teoriye alternatif ve dönüştürücü bir bakış kazandırılabileceğini ortaya koymakta; düşünürün klasik feminist yaklaşımların dışında kalan özgün katkılarını yeniden düşünmeye çağırmaktadır.

Hannah Arendt (1905-1975), a prominent political philosopher, thinker, and academic of the 20th century, is known for her contributions to political thought. By examining the fundamental dynamics of the feminist movement through Arendt’s political philosophy, this study aims to deepen both feminist theory and political thought. Arendt’s conceptual framework allows for the mutual enrichment of these two disciplines. Although Arendt did not define herself as a feminist and remained silent on gender-based issues, this has posed a challenge in evaluating her work within the context of feminist theory. However, particularly with the emergence of new perspectives in third-wave feminism, Arendt’s concepts have been reconsidered and reinterpreted. In this context, fundamental Arendtian concepts such as the public and private spheres, freedom, action, and plurality have been revisited within feminist theory, revealing that, despite not adopting a direct feminist stance, Arendt made indirect contributions to the field at a theoretical level. This study examines the criticisms of Arendt from second-wave feminism in their historical context and argues that, in contrast, third- and fourth-wave feminism have reinterpreted Arendt’s political thought within a framework that goes beyond gender, focusing on humanity and sociality. The relationships between body, gender, identity, and action in feminist theory are analyzed in relation to Arendt’s political philosophy, exploring the possibilities her approach to political life offers for the public visibility and political participation of women. This thesis demonstrates that Arendt’s concepts can provide an alternative and transformative perspective for feminist theory, urging a reevaluation of her original contributions, which fall outside of traditional feminist approaches.