SAĞLIK HARCAMALARI, KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA VE DOĞUŞTA BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 1975-2017 dönemi için kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla,sağlık harcamaları ve doğuşta beklenen yaşam süresi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Literatürdekihipotezlerinden ilki uzun zaman süresinin daha büyük ekonomik kalkınma ilişkili olduğu iken diğer hipotez, uzunyaşam süresinin nüfus artışına neden olduğundan dolayı ekonomik büyüme olumsuz etkilediğidir. Pozitif etkininkanalı ise, uzun yaşam süresinin düşük ölüm oranlarıyla ilişkili olmasıdır. Söz konusu değişkenler arasındakiilişkinin varlığını test etmek amacıyla VAR (Vector Autoregression) ve Granger nedensellik analizlerikullanılmıştır. Granger nedensellik testlerine göre doğuşta beklenen yaşam süresinin ve sağlık harcamalarınınkişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılanın nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. VAR analizleri, sağlıkharcamalarındaki değişimin kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılaya ve doğuşta beklenen yaşam süresinebağlı olduğu, kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıladaki değişimin ise önemli bir kısmının doğuşta beklenenyaşam süresinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.