KÜLTÜREL MİRASIN YENİDEN İŞLEVLENDİRİLMESİ İLE DENEYİM MERKEZİ YARATMA: SÖĞÜT TARİHİ İPEK FABRİKASI ÖNERİSİ

Abstract

Tarih bilincimizin oluşmasında, geçmişten günümüze kadar geçen sürede ayakta kalabilen yapılar ve yerleşim yerleri büyük rol oynamaktadır. Bu yapı ve yerleşim alanları bizlere geçmiş uygarlıkların yaşam şekillerini, kültürel düzeylerini, sosyal ve ekonomik yapılarını anlamamızı ve yorumlamamızı sağlamaktadır. İnsanlığın ortak mirası kültürel varlıklar, toplumların sadece geçmişlerini algılamalarını değil; bugüne ve geleceğe daha doğru biçimde bakmalarını da sağlamaktadır. Özgün değerlerin yaşatılması adına, tarihi yapıların yeni işlevlerle gelecek kuşaklara aktarılmasıyla; hem ekonomik hem de kültürel açıdan süreklilik sağlanmaktadır. Bu bakış açısıyla ele aldığımız bu çalışmada, Bilecik’in Söğüt İlçesi sınırları içerisinde yer alan, bir dönem İpek Fabrikası ve Kozaklık olarak faaliyet gösteren ancak, zaman içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı ipek üretimine son verilmesiyle günümüzde işlevini kaybederek atıl durumda kalan yapının yeniden işlevlendirilerek yaşayan müzeye dönüştürülmesi önerilmektedir. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. İlgili yapının endüstri mirası olarak korunması için yeniden işlevlendirilerek gelecek nesillerle bağ kurabilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla, yeniden işlevlendirilme önerisi -post modern pazarlama ve çağdaş müzecilik kavramlarının kesişim noktası olan- deneyim kavramı üzerinden yapılmaktadır. Çağdaş müzecilik anlayışının yaygınlaşmasıyla birlikte müzeler, koleksiyonların ya da tarihi eserlerin sergilendiği durağan mekânlar olmanın ötesinde; yaparak ve dokunarak öğrenme faaliyetlerinin gerçekleştiği dinamik ve etkileşimli eğitim mekânları haline dönüşmektedir. Faaliyette bulunduğu zamandaki mevcut üretim sisteminin tekrar oluşturulmasıyla; ipekçilik ve ipek üretim süreci hakkında ziyaretçilerin duyularına daha fazla hitap edilerek onların eşsiz ve akılda kalan deneyimler yaşamalarına olanak sağlayacak bir “müze-fabrika” yapısına dönüşümü kurgulanmıştır. Deneyimsel pazarlama uygulamaları çerçevesinde, bütüncül ve interdisipliner yaklaşımla izleyenlere duyusal, duygusal, bilişsel ve davranışsal boyutlarda müze deneyimi yaşatarak değer yaratma ve kültürel mirası sürdürmeye katkı sağlamak hedeflenmektedir.

The structures and settlements that have survived from the past to the present play a significant role in forming our historical awareness. These buildings and settlements enable us to understand and interpret past civilizations' lifestyles, cultural levels, and social and economic structures. Cultural assets, the common heritage of humanity, are not just how societies perceive their past; it also enables them to look at the present and the future more accurately. By transferring historical structures to future generations with new functions to keep original values alive, continuity is provided economically and culturally. In this study, which we consider from this point of view, the structure, which was located within the boundaries of Bilecik's Söğüt District, which operated as a Silk Factory and Kozaklık for a while, but lost its function due to the end of silk production due to various reasons, and is suggested to re-functionalized and transformed into a living museum. The scanning method was used in the research. In order to re-function the relevant building as industrial heritage, to connect with future generations, and to ensure its sustainability, the proposal for re-functioning is made through "experience concept" which is the intersection point of modern marketing and contemporary museology. With the spread of contemporary museology, museums are beyond static places where collections or historical artifacts are exhibited; they are transformed into dynamic and interactive training areas where learning activities by doing and touching happens. With the re-establishment of the production system when it was active, the transformation into a "museum-factory" structure that will appeal to visitors' senses more about sericulture and the silk production process will have unique and memorable experiences. Within the framework of experiential marketing practices, with a holistic and interdisciplinary approach, it is aimed to contribute to creating value and maintaining cultural heritage by providing the audience with a museum experience in sensory, cognitive, and behavioral dimensions.