Yüksek teknoloji ihracatı ve iktisadi büyüme

Abstract

Özellikle 20. yüzyılın sonlarında küreselleşme ve gelişmekte olan ekonomilerin global entegrasyon sürecinin hızlanması sonucu global ticaret hacmi ve uluslararası sermaye akımları büyük bir artış göstermiştir. Bu süreç, uluslararası bilgi ve inovasyon etkileşimini hızlandırarak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin dış ticaret politikalarının ve dolayısıyla dış ticaret yapılarının önemli ölçüde değişmesine neden olmuş ve yerel düzeyde gerçekleşen rekabet, global bir düzeye taşınmıştır. Bu durum, beraberinde, özellikle gelişmekte olan ekonomilerin ithal ikameci anlayıştan ihracata dayalı büyüme stratejilerine yönelik dış ticaret politikalarını benimsemelerine zemin hazırlamış ve yüksek teknoloji ihracatı, ihracat çeşitliliği ve ekonomik kompleksite, iktisadi büyümeye yönelik politika ajandasının önemli başlıkları haline gelmiştir. Nitekim, teorik ve ampirik yazında da özellikle gelişmekte olan ülkeler özelinde yüksek teknoloji ihracatının ve ihracat kompozisyonunun iktisadi büyüme üzerindeki etkisinin tespitine yönelik birçok çalışma yapılmıştır. Literatürde, yüksek teknoloji ihracatının daha ileri düzeyde bir teknolojik gelişmeye zemin hazırlaması ve dış ticaret gelirlerini artırması dolayısıyla iktisadi büyümeye katkı sağladığına dair genel bir kanı mevcuttur. Ancak, yüksek teknoloji ticaretinden ortaya çıkması muhtemel faydaların, ülkelerin massetme kapasitesiyle ilişkili olduğu da ifade edilebilir. Bu çerçevede, farklı gelişmişlik düzeylerinde yer alan ve farklı yapısal dinamiklere sahip ekonomilerin yüksek teknoloji ihracatından elde ettikleri kazanımlar farklılık gösterebilir. Bu kapsamda, yüksek teknoloji ihracatı ve iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin doğru tespitinin, uygun dış ticaret politikalarının dizaynında oldukça büyük bir öneme sahip olduğu ifade edilebilir. Bu argümanlar ışığında, mevcut çalışmada, yüksek teknoloji ihracatının iktisadi büyüme üzerindeki etkisi, 33 gelişmiş ve 60 gelişme olan ülkeye ilişkin 2007-2020 dönemi verileri kullanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı kapsamında kullanılan statik panel veri modellerinden elde edilen ampirik bulgular, yüksek teknoloji ihracatının iktisadi büyüme üzerindeki pozitif etkisini teyit etmektedir. Analiz sonuçları, ayrıca, ileri teknoloji ihracatının iktisadi büyüme üzerindeki etkisinin gelişmiş ülkelerde daha yüksek olduğunu göstermektedir.Especially at the end of the 20th century, as a result of globalization and the acceleration of the global integration process of developing economies, the global trade volume and international capital flows have increased dramatically. This process has enhanced the interaction of international knowledge and innovation, causing a significant change in the foreign trade policies and thus the foreign trade structures of developed and developing countries, and the competition at the local level moved to a global level. This also paved the way for especially developing economies to adopt foreign trade policies from an import substitution approach to export-based growth strategies, and high technology exports, export diversification and economic complexity have become important topics in the policy agenda for economic growth. As a matter of fact, many studies have been conducted in the theoretical and empirical literature to determine the effect of high technology exports and export composition on economic growth, especially in the context of developing countries. There is a general opinion in the literature that high technology exports pave the way for a more advanced technological development and increase foreign trade incomes, thus contributing to economic growth. However, it can also be argued that the possible benefits from high-tech trade are related to the absorptive capacity of countries. In this context, the gains from high technology exports may differ across economies with different levels of development and different structural dynamics. Therefore, it can be stated that the correct determination of the relationship between high technology exports and economic growth is of great importance in the design of appropriate foreign trade policies. In the light of these arguments, this study attempts to determine the effect of high technology exports on economic growth using the 2007-2020 period data for 33 developed and 60 developing countries. The empirical findings obtained from the static panel data models used within the scope of the study confirm the positive effect of high technology exports on economic growth. The results of the analysis also show that the impact of high technology exports on economic growth is higher in developed countries.