FİNANSAL İSTİKRAR VE PARA POLİTİKASI İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

2008 Küresel Krizi öncesi merkez bankalarının amacı fiyat istikrarını sağlamak ve böylece finansal istikrar için gerekli şartları oluşturmaktı. Ancak, 2008 Küresel Krizi fiyat istikrarını sağlayarak finansal sistemin sorunsuz bir şekilde işleyişinin sağlanamayacağını gösterdi. Diğer bir ifadeyle, küresel kriz ile birlikte ortaya çıkan riskler ve dengesizlikler, son kredi mercii olması nedeniyle merkez bankaları için finansal istikrarın sağlanması amacıyla ayrı bir sorumluluk alanı oluşturmuştur. 2008 Küresel Krizi sonrası finansal istikrarın öneminin anlaşılmasıyla merkez bankaları fiyat istikrarı hedefinin yanı sıra finansal istikrar hedefinin de gözetildiği geleneksel olmayan para politikası araçlarından oluşan yeni bir para politikası çerçevesini uygulamaya başlamışlardır. Bu araştırmanın amacı para politikası ile finansal istikrar arasındaki ilişkilerin belirlenmesidir. Para politikasını temsil etmek amacıyla açık piyasa işlemleri 2-14 günlük REPO ağırlıklı ortalama faiz oranı esas alınmıştır. Araştırma dönemi 2011-2019 dönemlerine ait çeyreklik periyotları kapsamaktadır. Araştırmada Türkiye için bir finansal istikrar endeksi oluşturulması amaçlanmıştır. Finansal istikrar endeksi; pay piyasası, tahvil piyasası ve döviz piyasası alt bileşenlerinden oluşturulmuştur. Grafik üzerinde yapılan değerlendirmede finansal istikrarda düşüş yaşandığında para politikası faiz oranında artış yönünde bir eğilim olduğu görülmüştür. Gerçekleştirilen Granger nedensellik testleri ile elde edilen bulgulara göre finansal istikrarın alt bileşenlerinden döviz kuru piyasası istikrarı kapsamında volatilite ve değişim oranı ile para politikası faiz oranı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Pay piyasası için finansal istikrarı açıklamak amacıyla BIST mali sektör endeksi kullanılmıştır. Pay piyasasında istikrarın alt bileşenlerinden volatilite ile para politikası faiz oranı arasında çift yönlü anlamlı ilişki olduğu görülmüştür.