FİNANSAL GELİŞME VE YENİLENEBİLİR ENERJİ ARASINDA BİR İLİŞKİ VAR MIDIR? TÜRKİYE İÇİN UYGULAMA

Abstract

Enerji, ülkelerin sürdürülebilir bir şekilde kalkınması ve bireylerin refah seviyesini artırmada en temel faktörlerden biridir. İskoçyalı mucit James Watt’ın buhar makinesini verimli bir şekilde kullanmasıyla birlikte 1760’’lı yıllarda Britanya’da ortaya çıkan sanayi devrimi ile kömürün, 20. Yüzyılın başından itibaren de petrolün kullanılmaya başlamasıyla kömür ve petrol modern zamanlara damgasını vuran kaynaklar olarak öne çıkmıştır. Ancak bu kaynakların sınırlı olması ve yüksek miktarlarda tüketiliyor olmalarından dolayı özellikle sanayileşmiş ülkelerin başını çektiği gelişmiş ülkeler yeni enerji kaynakları arayışı içine girmişlerdir. Bu çalışmada, 1990'dan 2020 periyodu için Türkiye’deki yenilenebilir enerji gelişimi üzerindeki finansal gelişmenin etkisi sorgulanmıştır. Çalışmada; Svirydzenka tarafından geliştirilen finansal gelişme endeksi kullanılmıştır. Çalışmada, değişkenlerin durağanlık özelliklerini ve yapısal kırılma olasılığını belirlemek için ADF testi ve Zivot-Andrew testinin bir karışımı kullanılırken, değişkenler arasındaki uzun dönemli bağlantının belirlenmesi için ARDL kullanılmıştır. Veriler analiz edildiğinde, finansal gelişme endeksi ile yenilenebilir enerji arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir