Sâsânîler Dönemi İran Tarihi Arkeolojik Kaynakları

Abstract

Sâsânîler dönemi arkeolojik kaynakları, İslam öncesi dönem İran tarihiyle ilgiliönemli bilgiler sunmaktadırlar. Bu kaynaklar içerisinde kitabeler, sikkeler, mühürler vemetal eşyalar önemli bir yer tutar. Bu dönemin arkeolojik kaynaklarıyla ilgili olarak çoksayıda bilimsel çalışma yapılmıştır. Sâsânîler dönemi arkeolojik kaynaklarıyla ilgiliçalışmalar halen devam etmektedir. Sikkeler ve mühürlerin yer aldığı koleksiyonlarla ilgiliçok sayıda katalog çalışması bulunmaktadır. Bu makale, Sâsânîler döneminden kalmakitabe, sikke, mühür ve metal eşyalarla ilgili olarak yapılan çalışmalar hakkında tanıtıcıbilgi vermektedir. Ayrıca Sâsânîler dönemine ait olan kitabelerle ilgili olarak da genel birbilgi verilmiştir. Bu arkeolojik kaynaklar üzerindeki yazı dili çoğunluk olarak Sâsânîlerdönemi İran dili olan Pazand Pehlevicedir. Bu döneme ait olan kitabeler, sikkeler,mühürler ve metal eşyalar üzerindeki yazıların genel olarak çözümü yapılmıştır. Bununlaberaber halen daha üzerinde tartışılan çok sayıda konu vardır. Makale çalışmasının kitapboyutuna ulaşmaması için kitabedeki yazıların tam metinleri verilmemiştir. Daha çok bukitabelerdeki yazıların içeriği hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Bu çalışmadan amaçSâsânîler döneminden kalma arkeolojik verilerle ilgili olarak, bu alanda çalışma yapanaraştırmacılar için genel bir bilgi vermektir.