AZERBAYCAN’IN GÖZBEBEĞİ BAKÜ ŞEHRİNE GENEL BİR BAKIŞ (ESKİ ÇAĞLARDAN ORTA ÇAĞ’IN SONUNA KADAR)

Abstract

İlk Çağlardan beri yerleşim yeri olan Apşeron Yarımadası günümüze kadar önemini koruyarak çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı görülür. Bakü asırlar boyu birçok medeniyetin buluştuğu bir mekân olup Massagetler, Kaslar, Turukkiler, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Moğollar ve yerel hanedanlar arasında Saciler, Revvadiler, Şirvanşahlar gibi devletlerin egemenliği altında siyasi varlığını devam ettirmiştir. Bölgede egemen olan uygarlıklar sosyal, kültürel, ilmi faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu topluluklar eliyle Ateşperestlik, Hıristiyanlık ve İslamiyet gibi dinler burada yayılma imkânına sahip olmuştur. Bakü şehri, özellikle Derbendi hanedanının iktidarda olduğu Şirvanşahlar Devleti döneminde büyük gelişme yaşadı. Sanatçılar için özgür ortamın olması neticesinde değerli eserler meydana getirildi. Yine bu dönemde Apşeron yarımadasının stratejik açıdan ehemmiyetini koruma altına almak amacıyla kaleler inşa edildi. Aynı zamanda ticaretin gelişmesi ve tüccarların konaklama ihtiyacını gidermek amacıyla kervansaraylar ve hanlar inşa edildi. Doğu’dan gelen Moğol baskınları sonucunda Bakü ve çevresi büyük zarara uğradı. Şehrin yağmalanması neticesinde birçok kültürel miras ortadan kaldırıldı. Moğol idarecilerinin uyguladıkları politikalar sonucunda ekonomi ve tarımın gerilemesine neden oldu.