Mustafa Kutlu’nun eserlerindeki kelime gruplarının işlevsel özellikleri

Abstract

Kelime grupları; varlıkları, nesneleri ve hareketleri tek kelime ile ifade edemediğimiz durumlarda onları karşılayabilen ve cümle içerisinde belirli görevler üstlenebilen anlamlı kelime birlikleridir. Kelime gruplarının cümlede üstlendiği görevler, dilin kullanımı ve işleyişi hakkında bizlere çok önemli bilgiler verir. Dolayısıyla bu anlamlı birlikleri sınıflandırırken yapısal-gramatik özelliklerinin yanında aynı zamanda cümledeki işlevlerini de dikkate almak gerekir. Mevcut sınıflandırma yöntemleri, kelime gruplarının tüm yönleriyle tespitine ve izahına imkân vermemektedir. Geçmişten günümüze üretilen fikirlere ve ortaya konulan eserlere rağmen ortak bir sonuca varılamayan kelime gruplarının sınıflandırılması hususunda, muhtelif görüşler dile getirilmeye devam etmektedir. Çağdaş Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden Mustafa Kutlu, zengin kelime dağarcığı ile dilimizin tüm güzelliklerini eserlerine yansıtabilmiştir. Bu sebeple Mustafa Kutlu'nun eserleri, çalışmamıza uygun bulunup inceleme konusu olarak seçildi. Giriş bölümünde kelime gruplarıyla ilgili genel bilgiler verilerek yapısal-gramatik düzeyde kelime gruplarının sınıflandırılması ele alındı. Birinci, ikinci ve üçüncü bölümde ise Mustafa Kutlu'nun eserlerinde tespit edilen kelime grupları, cümlede üstlendikleri görevlere göre sınıflandırıldı. İşlevsel-semantik plan düzeyinde; yapı tipi, modifikasyon ve varyantlarına ayrılarak görevlerine dair bilgiler verildi. Yapı tiplerinin verimliliğine göre kelime gruplarının tespiti değişkenlik gösterdiği için, varyantlarda örnek sayısı "en fazla" dört ile sınırlandırıldı. Sonuç bölümünde ise Mustafa Kutlu'nun eserlerinde tespit edilen kelime gruplarının yapı tipi, modifikasyon ve varyantlara göre dağılımı incelenerek verimlilikleri hakkında bilgiler verildi.Phrases are sets of meaningful lexical units which have specific functions in sentences and are used when we cannot describe things, objects or actions with the help of a single word. The functions that phrases have in a sentence give us very important information on the implementation and function of a language. For this reason, when classifying these meaningful elements, we have to take into consideration not only their structural grammatical features but also their function in a sentence. Current classifying methods are not competent enough to identify and explain phrases from all aspects. Although there are lots of opinions and studies that have been done for a long time, there are still various views on classification of phrases that have not reached a final conclusion on the subject. Mustafa Kutlu, who is one of the important representatives of contemporary Turkish Literature, has been able to reflect all virtues of our language thanks to his rich vocabulary knowledge. That is why Mustafa Kutlu's works have been found appropriate for our study and chosen as our study subject. In the prologue section general information on phrases has been given and classification of phrases has been handled in terms of their structural-grammatical aspects. In the first, the second and the third sections, the phrases identified in Mustafa Kutlu's works have been inspected according to their functional qualities. The phrases in his Works have been classified in accordance with their structure types, modifications and variants after they have been studied from a functional-semantic basis and information has been given on their functions in a sentence. The number of the variant examples has been limited to four since the identification of phrases varies in consonance with efficiency of structure types. In the conclusion section, the structure types of the phrases spotted in Mustafa Kutlu's Works have been studied according to their modifications and variants and information on their functions and efficiency has been given.