Nikaia'nın (İznik) Roma Sikkeleri Üzerindeki Mimari Betimlere Dair Bir Değerlendirme

Abstract

Sikkeler üzerindeki yapı betimleri Roma Cumhuriyet Dönemi itibariyle bir yenilik olarak ortaya çıkmıştır. İmparatorluğun kurulması ve yayılması aşamasında bu gelenek eyaletteki kentlerde de uygulanmaya, kabul görmeye ve yayılmaya başlamıştır. Bu geleneğin eyaletlerde uygulanması bağlamında Bithynia et Pontus Eyaleti uygun bir örnek teşkil etmektedir. Bu hususta gerçekleştirilen çalışmalar eyaletteki birçok kentin sikkelerinde yapı betimlerinin kullanılmış olduğunu ortaya koymaktadır. Bithynia Krallığı itibariyle bölgenin önemli kentlerinden Nikaia’nın zengin sikke repertuvarında MS 1. yy. itibariyle çeşitli yapı betimleri kullanılmaya başlanmış ve MS 3. yy.’a kadar devam etmiştir. Söz konusu yapı betimleri çeşitlilik göstermektedir; bir tarafta tapınak, sur, altar gibi tanımlanmaya açık yapılar yer almaktayken, diğer tarafta günümüz kalıntılarının kısıtlı olması nedeniyle kesin bir şekilde tanımlamanın yapılması güç olan yapılar yer almaktadır. Bu çalışmada kullanılan yapı betimleri gruplandırılarak kendi başlıkları altında kronolojik olarak ele alınmaktadır. Ayrıca kent sikkelerinde betimlenen yapıların Nikaia ile olan ilişkisi araştırılırken literatürdeki mevcut durum ortaya konulmaya, yapı betimleri tanıtılmaya ve güncel araştırmaların ışığında değerlendirilmeye ve yeni öneriler getirilmeye çalışılmaktadır.

Building depictions on coins emerged as an innovation during the Roman Republican Period. During the establishment and expansion of the Roman Empire, this tradition started to be practised, accepted and spread in the provincial cities. In the context of practising of this tradition in the provinces, the Province of Bithynia et Pontus constitutes an ideal example. The studies that carried out in this regard reveal that many cities in the province used building represantations on their coins. Nicaea is regarded as one of the most important cities of the region due to the Kingdom of Bithynia. In the rich coin repertoire of the city of Nicaea various building representations began to be used as of the 1st century AD and continued until the 3rd century AD. The building depictions that mentioned vary; on the one hand, there are clearly identifiable structures such as temples, city walls, and altars, and on the other hand, there are structures that are difficult to identify precisely due to the current limited remains and findings. The building representations used in this study are grouped and discussed chronologically under their own headings. In addition, while investigating the relationship between the buildings depicted on the city coins and Nikaia, the current situation in the literature is presented. Furtermore the building depictions are introduced and evaluated in the light of current research and new suggestions are made.