Orhan Kemal'in Çukurova dönemi romanlarının edebiyat sosyolojisi açısından incelenmesi

Abstract

Sosyoloji var olduğundan bu yana toplumu ilgilendiren tüm sorunlara değinmeye çalışan bir bilimdir. Zaman içerisinde toplumu kavrama noktasında başka disiplinlerin yardımına ihtiyaç duymuştur. Bu çerçevede sosyoloji, kendisi gibi insanı ve toplumu konu edinen edebiyattan faydalanma yoluna gitmiştir. Özellikle roman türünün gelişimi, sosyolojiyi edebiyatla yakından ilgilendirmeye yönlendirmiştir. Bu etkileşim neticesinde bir bilim dalı olarak edebiyat sosyolojisi doğmuştur. Sosyoloji ve edebiyat arasındaki bağ toplumsal tahlil için başvurulması gereken bir alandır. Toplumları anlamlandırmaya çalışmak bir nevi toplumların edebi ürünlerini incelemek manasına gelmektedir. Toplum içerisindeki değişimler edebi türler üzerinden de görülmektedir. Özellikle dönem niteliğindeki romanlar bu anlamda incelenmeye değerdir. Orhan Kemal’in Çukurova’daki tarım ve fabrika insanlarının yaşamını konu edindiği romanları bu bağlamda imkân sunmaktadırlar. Bu çalışmada toplumu anlama noktasında edebi bir tür olan romanın izi sürülmektedir. Çalışma Orhan Kemal’in romanlarını dikkate alarak bir analiz içermektedir. Orhan Kemal’in Çukurova’daki tarım ve fabrikalarda çalışan insanların dünyasını anlattığı Bereketli Topraklar Üzerinde, Vukuat Var, Hanımın Çiftliği, Eskici ve Oğulları, Kanlı Topraklar ve Kaçak adlı romanlarının yansıttığı dönem özelliklerinden hareketle toplumsal yapı analizi yapılmıştır. Yazarın hangi tematik sorunlara değindiğini sıralamak, roman karakterlerinden yola çıkarak yazarın içerisinde bulunduğu sosyal yaşama dair hangi toplumsal sorunları romanlarına yansıttığını belirlemek ve yaşadığı dönemin sosyal şartlarıyla yazdıkları arasındaki ilişkiyi edebiyat sosyolojisi bağlamında açıklamak bu çalışmanın amacıdır.

Sociology, since its emergence, is a science that tries to address all the problems that concern society. Over time, sociology was in need of help from other disciplines in order tcomprehend the society. In this context, sociology has benefited from a discipline that deals with people as sociology does; literature. The development of the novel genre has a specificrole for sociology to be closely related to literature. As a result of this interaction, sociology of literature emerged as a field. A social analysis requires the relation between sociology and literature to be taken into account. Trying to understand and make sense of societies means examining the literary products of societies. It could be said that the changes in society are seen through literary product. In this sense, the novels that carry an interpretation of a certain period in itself are very important. Especially, Orhan Kemal's novels in which he describes the world of people from Çukurova working in farms and factories are of significance. What will be examined in this study is “novel” which is a literary genre helping us to understand society. The concept specifically will be analyzed through Orhan Kemal’s novels. This article entails a social structure analysis based on the characteristics of a time period in Orhan Kemal’s following novels: Bereketli Topraklar Üzerinde, Vukuat Var,Hanımın Çiftliği, Eskici ve Oğulları, Kanlı Topraklar and Kaçak. The aims of this study are to list which thematic problems the author refers to, to determine, by considering the characters, which social issues of the author’s period are covered in the novel, and to explain the relationship between his writings and the social conditions of his period in the context of sociology of literature.