Yem şalgamı (Brassica rapa L.) ile tritikale (x Triticosecale wittmack) karışımlarının kuru ot verimi ve kalitesi

Abstract

Bu çalışma, Bilecik ekolojik koşullarında yem şalgamının (Brassica rapa L) ile tritikalenin (x Triticosecale Wittmack) karışımlarının (yem şalgamı:tritikale sırasıyla %100:0, %75:25, %50:50, %25:75 ve %0:100) kuru ot verimi ile yem kalitesinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Tarımsal Araştırma ve Uygulama arazisinde iki yıl (2023-2024 ve 2024-2025) süreyle ve Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Bitkilerde hasat, yalın yem şalgamı ve karışımlarda yem şalgamının çiçeklenme döneminde, yalın tahıllarda ise süt olum döneminde yapılmıştır. Karışımlarda, tür bileşen oranı, kuru ot verimi, ham protein oranı (HPO), protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF), potasyum (K), fosfor (P), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve kondanse tanen (KT) içerikleri belirlenmiştir. Çalışmada iki yıllık sonuçlara göre; en yüksek kuru ot ve protein verimi aynı istatistiksel grupta yer alan %75YŞ+25T (1338.8-210.5 kg/da), %50YŞ+50T (1415.2-206.5 kg/da) ve %25YŞ+75T (1362.8-188.4 kg/da) karışımlarından elde edilmiştir. Yem şalgamı ile tritikale karışımının K, P, Ca ve Mg içerikleri sırasıyla %2.37-2.01, %0.47-0.22, %1.25-0.22 ve %0.25-0.12 arasında değişmiştir. Karışımlarda en yüksek KT %1.51 ile yem şalgamı, en düşük ise %1.02 ile yalın tritikale işlemlerinden elde edilmiştir. Çalışma sonucunda, yem şalgamı ile tritikale karışımlarının kuru ot verimi ve kalitesi yalınlara göre daha üstün olmuştur. Buna göre, Bilecik ekolojik koşullarında yem şalgamı ile tritikalenin tüm karışımlarının (%25:75 ,%50:50T ve %25:75) ekilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.This study was conducted to determine the hay yield and quality of mixtures (100:0%, 75:25%, 50:50%, 25:75%, and 0:100%) of forage turnip (Brassica rapa L.) and triticale (x Triticosecale Wittmack) under the ecological conditions of Bilecik. The study was conducted over two years (2023–2024 and 2024–2025) at the Agricultural Research and Application field of Bilecik Şeyh Edebali University and it was carried out using a Randomized Complete Block Design with three replications. Pure forage turnip and mixtures were harvested at the flowering stage based on forage turnip, while the triticale was harvested at the milk stage. In the mixtures, botanical composition, hay yield, crude protein (CP) content and yield, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), potassium (K), phosphorus (P), calcium (Ca), magnesium (Mg), and condensed tannin (CT) contents were determined. According to the two-year results; the highest hay and protein yields were obtained from the mixtures of 75FT+25T% (1338.78–210.52 kg da-1), 50FT+50T% (1415.18–206.49 kg da-1), and 25FT+75T% (1362.77–188.37 kg da-1), which were all in the same statistical group. The K, P, Ca, and Mg contents of the forage turnip and triticale mixtures ranged from 2.37% to 2.01%, 0.47% to 0.22%, 1.25% to 0.22%, and 0.25% to 0.12%, respectively. The highest condensed tannin (CT) content in the mixtures was determined in pure forage turnip with 1.51%, while the lowest was in pure triticale with 1.02%. As a result of the study, the hay yield and quality of forage turnip–triticale mixtures were superior compared to the pure stands. Accordingly, it was concluded that, sowing all forage turnip–triticale mixtures (25:75%, 50:50%, and 75:25%) would be appropriate under the Bilecik ecological conditions.