Bilecik'te yetiştirilen Bilecik irikarası, sarı üzüm, kartal çavuş ve razakı üzüm çeşitlerinin sürgün ucu kültürü yöntemi ile çoğaltma olanaklarının araştırılması

Abstract

Bu çalışma ile Bilecik İlinde yetiştiriciliği yapılan Bilecik İrikarası, Sarı Üzüm, Kartal Çavuş ve Razakı yöresel üzüm çeşitlerinin klonal çoğaltımı amacıyla doku kültürü tekniklerinden biri olan sürgün ucu kültürü ile çoğaltılması amaçlanmıştır. Ayrıca daha önce in vitro sürgün ucu kültürü yöntemi ile çoğaltılmayan yöresel çeşitlerin bu yöntem kullanılarak çoğaltma olanakları belirlenmiştir. Çalışmada besi yeri olarak MS (Murashige and Skoog, 1962) temel besi ortamı kullanılmıştır. Besi ortamına sürgün gelişimini teşvik etmesi amacı ile 1 mg/l BAP (Benzil Amino pürin) ile kök gelişimini teşvik etmek için 2 mg/l IBA (Indol-3-bütirik asit) ilave edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda Bilecik İrikarası, Kartal Çavuş, Sarı Üzüm ve Razakı çeşitlerinden köklenme oranı, kök sayısı, kök uzunluğu, sürgün sayısı, sürgün uzunluğu, yaprak sayısı ve boğum sayısı değerleri alınmıştır. Çeşitler köklenme özelliği bakımından karşılaştırıldığında en yüksek köklenme yüzdesi %54,7, en yüksek kök sayısı bitki başına 3,71 adet, en yüksek ortalama kök uzunluğu değeri 17,93 cm ile Bilecik İrikarası çeşidinden elde edilmiştir. Çeşitler sürgün uzunlukları açısından değerlendirildiğinde en yüksek sürgün uzunluğu değeri 5,72 cm ile Razakı çeşidinde tespit edilmiştir. Benzer şekilde, sürgünlerde meydana gelen yaprak sayısı ve boğum sayısı dikkate alındığında en yüksek yaprak sayısı değeri 8,71 adet, en yüksek boğum sayısı değeri 6,71 adet ile Razakı çeşidinde saptanmıştır. Çalışma sonucunda çalışmada kullanılan yöresel çeşitlerin in vitro çoğaltıma olumlu sonuç verdiği ancak MS ortamına ilave edilecek IBA (Indol-3-bütirik) ve BAP (Benzil Amino pürin) dozlarında çeşitlere göre düzenlemeler yapılabileceği belirlenmiştir.In this study, it was aimed to investigate the reproduction possibilities of the local grape varieties of Bilecik İrikarası, Sarı Üzüm, Kartal Çavuş and Razakı grown in Bilecik by shoot tip culture, which is one of the tissue culture techniques, for clonal propagation. In addition, the propagation possibilities of local varieties that were not reproduced by in vitro shoot tip culture method in earlier studies were determined by using this method. MS (Murashige and Skoog, 1962) was used as nutrient medium in the study. 1 mg/l BAP (Benzyl Amino purine) was added to the MS to promote shoot growth and 2 mg/l IBA (Indol-3-butyric acid) was added to promote root growth. As a result of the study, the rooting rate, root number, root length, shoot number, shoot length, leaf number and node number values were determined from Bilecik İrikarası, Kartal Çavuş, Sarı Üzüm and Razakı grape varieties. When the cultivars were compared in terms of rooting characteristics, the highest rooting rate was 54.7%, the highest root number was 3.71 per plant, and the highest average root length value was 17.93 cm from Bilecik İrikarası. When the cultivars were evaluated in terms of shoot length, the highest shoot length value was determined in Razaki cultivar with 5.72 cm. Similarly, considering the number of leaves and nodes in the shoots were determined in Razakı variety, with the highest leaf number value was 8.71, the highest node number value was 6.71. As a result of the study, local varieties that used as material in this study showed positive results in in vitro propagation. However, it was determined that the concentration of IBA (Indol-3- butyric) and BAP (Benzyl Amino purine) to be added to the MS medium can be needs to be determine according to the varieties.