Kestane Şekeri ve Türev Ürünleri Üreten İşletmelerde Kurumsallaşmanın Önemi: Bursa İli Örneği

Abstract

Üretim miktarı ve ihracatı bakımından Türk ekonomisinde önemli bir yere sahip olan kestane meyvesi, doğal yetişme alanlarından biri olan Türkiye’nin büyük bölümünde olduğu gibi Bursa ilinde de üretilen bir metadır. Kestanenin çiğ meyve olarak pazarlanmasının yanı sıra meyvenin işlenmesi ile elde edilen kestane şekeri ve türev ürünleri, il merkezi ve ilçelerinde bulunan tesislerde üretilmektedir. Tatlı ve şekerleme sektöründe il genelinde faaliyet gösteren çok sayıdaki firma içerisinden toplam 40 adet işletme, Bursa ilinin coğrafi işaretli ürünlerinden biri olan kestane şekeri ve türev ürünlerinin üretimi ve pazarlanması alanında faaliyet göstermektedir. Ancak, Bu işletmelerin toplam kapasiteleri, üretim ve satış miktarları gibi verileri, istatistiki olarak ilgili kuruluşlar tarafından yayınlanmamaktadır. Bu nedenle sektöre ait veriler kesin olarak elde edilememekle birlikte, kestane şekeri ve türev ürünleri olmak üzere Bursa’daki toplam üretimin yaklaşık yıllık 3 bin ton olarak gerçekleştiği bilgisi, sektörde bulunan bazı firma yetkilileri tarafından 2019 yılı içerisinde verilen röportajlarla çeşitli yayın araçlarında yer almıştır. Coğrafi işaretli kestane şekeri gibi önemli bir değeri üreten işletmeler arasında, kurumsal niteliklere ulaşmış firmaların varlığı son derece azdır. Bugün bildik anlamda kurumsallaşma yoluna girmiş ya da bu özelliği kazanmış birkaç kestane şekeri üreticisi firmanın varlığından söz etmek mümkündür. Bursa ilinde kestane şekeri imalatı yapan işletmelerin çoğunlukla aile işletmesi olarak üretim ve satış faaliyetlerini yürüttükleri bilinmektedir. Katma değeri yüksek ürünlerin üretimi açısından Türkiye'nin en büyük 4 sektöründen biri olan gıda endüstrisinde önemli bir yer tutan tatlı ve şekerleme sektörü içerisinde faaliyet gösteren kestane şekeri üreten ve pazarlayan işletmelerin, sektör içerisinde anlamlı bir yükselişe geçmesi ve bunu sürdürülebilir kılması için kurumsallaşmanın gereklilikleri sağlanmalıdır. Çalışmanın ilk bölümünde önemli bir istihdam alanı ve sosyo-ekonomik bir değer olan kestane şekerinin üretimi ve tüketim tercihleri ile ilgili genel bir çerçeve sunulurken ikinci kısımda Bursa’daki kestane şekeri üreticisi işletmeler açısından kurumsallaşmanın önemi ortaya konulacaktır. Sonuç kısmında ise işletmelere kestane şekerinin şekerli gıdalar kategorisinde öncelikli tercih edilir gıda olabilmesi için neler yapılabileceği hususunda öneriler sunulmaya çalışılacaktır.The chestnut, which holds a significant position in the Turkish economy in terms of production quantity and exports, is a commodity produced in the Bursa province, as well as in much of Turkey, which is one of its natural growing areas. In addition to marketing the chestnut as a raw fruit, chestnut candy and its derivative products obtained by processing the fruit are produced in facilities located in the city center and districts. Among the many companies operating in the sweets and confectionery sector across the province, a total of 40 enterprises are engaged in the production and marketing of chestnut candy and its derivative products, which are one of Bursa's geographically indicated products. However, data such as the total capacities, production, and sales quantities of these enterprises are not statistically published by the relevant organizations. Therefore, while precise data for the sector cannot be obtained, it has been reported in various media outlets through interviews with some company representatives in the sector in 2019 that the total annual production of chestnut candy and its derivatives in Bursa is approximately 3,000 tons.

There are very few companies among those producing important values like geographically indicated chestnut candy that have reached a corporate status. Today, it is possible to mention a few chestnut candy-producing companies that have embarked on or acquired corporate characteristics. It is known that most of the enterprises producing chestnut candy in the Bursa province operate as family businesses, carrying out their production and sales activities. For companies producing and marketing chestnut candy, which hold a significant position within the confectionery and sweets sector one of the top four sectors in Turkey in terms of producing high value added products to achieve meaningful growth within the sector and to sustain it, the requirements for corporatization must be met.

In the first part of the study, a general framework regarding the production and consumption preferences of chestnut candy, which is an important area of employment and a socio-economic value, will be presented. In the second part, the importance of corporatization for chestnut candy producing enterprises in Bursa will be discussed. In the conclusion, suggestions will be made regarding what can be done for enterprises to make chestnut candy a preferred food in the sugary foods category.