Yüksek hızlı tren (YHT) kaynaklı toplu taşıma karbon ayak izi kestirimi: Bilecik YHT Garı örneği

Abstract

Demiryolu ulaşımının, Sanayi Devrimi sonrasında Buharlı Lokomotifler ile toplu ulaşımın bir parçası olması akabinde, fosil yakıt kullanımının gelişen teknoloji ile birlikte yerini önce dizel lokomotiflere şimdilerdeyse yerini Katener (Elektrik) hatlı ve Sinyalli yolların yapımıyla Elektrikli setler almıştır. Ülkemiz özelinde kullanımı, farklı hat güzergahları ve de aktarma olanakları gün geçtikçe artan gerek hızı gerekse kullanılan tren setlerinin (vagonlarının) ergonomik olması, gibi avantajları sebebiyle de tercih edilirliği artmakta olan Yüksek Hızlı Tren hatları ilk olarak Ankara – Eskişehir hat kesiminde kullanıma açılmıştır. Ankara – İstanbul Yüksek Hızlı Tren hattı ise ülkemizde yapımına başlanana II. Güzergâh olmuştur. Güzergaha ait imalatları, İnönü- Köseköy (II. Etap) projesi kapsamında, Bilecik ili özelinde yatırım ve yapım işlerinin tamamlanması sonrasında mevcut şehirlerarası yolcu taşımacılığı yöntemlerine alternatif olan projenin, Bilecik ilinde imalatı yapılan, Bilecik Yüksek Hızlı Tren Garı irdelenmiştir. Demiryolu ulaşımının çevreci boyutunun incelenmesinden sonra, Bilecik ilinde kurulu bulunan Yüksek Hızlı Tren garında, mevcut idari, teknik ve hizmetli personelin yanı sıra yolcu sayısı kaynaklı Hızlı Tren Garında meydana gelen Karbon Emisyonları, IPCC (Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli), TS EN IS 14064, yaklaşımları da irdelendikten sonra, GHG (Sera Gazı Protokolü) kapsamında hesaplanmıştır. GHG Metodolojisi Scope(Kapsam) 1, Scope II ve Scope III – Ulaştırma kaynaklı emisyonlar hesaplanmıştır. 2022 yılı Ocak – Aralık dönemindeki toplam Karbon Ayak İzi, 740,68 tonCO2e, yolcu başına oranı; 3,35 kişi kg CO2e , 2023 yılı Ocak – Aralık dönemindeki toplam Karbon Ayak İzi, 768,02 tonCO2e toplam emisyonun yolcu başına oranı; 2,89 kişi kg CO2e olarak hesaplanmıştır. Ayrıca Scope III kapsamında yıldan yıla (Ocak – Ağustos Dönemi İçin) yolcu kaynaklı oluşan dolaylı emisyonların oranları ise 2024 yılında %27 – 2023 yılında %23 – 2022 yılında %19 olarak değişim göstermektedir.Railway transportation became a part of public transportation with Steam Locomotives after the Industrial Revolution, Due to developing technology, use of fossil fuels was reduced, Firstly it was replaced by diesel locomotives. Secondly replaced by Electric Sets with the construction of Catenary (Electric) lines and Signal roads High Speed Train lines were first put into service on the Ankara – Eskişehir line section. HST is becoming increasingly popular in our country due to their usage and different line routes and because of transfer opportunities, speed and ergonomic train sets (wagons), After the first stage of HST, the second route is Ankara- Istanbul line has been started to be built in our country.The constructions of the route, within the scope of İnönü - Köseköy (Stage II) project, after the completion of the investment and construction works in Bilecik province, the Bilecik High Speed Train Station, which is an alternative to the current intercity passenger transportation methods, has been examined. After examining the green size of railway transportation. Caused by the High Speed Train Station in Bilecik province, the Carbon Emissions occurring including the current administrative, technical and service personnel as well as passenger numbers, were calculated within the scopes of GHG (Greenhouse Gas Protocol) after studied the IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), TS EN IS 14064, approaches. GHG Methodology Scope 1, Scope II and Scope III – Emissions from transportation are worked. Total Carbon Footprint for the period of January – December 2022, 740.68 tonsCO2e, per passenger rate; 3.35 person kg CO2e, and the total Carbon Footprint for the January – December period of 2023 was calculated as 768.02 tonCO2e, the rate of total emissions per passenger was; 2.89 person kg CO2e. In addition, The rates of indirect emissions from passengers within Scope III has changed from year to year as (The caltulated periot ise January - August) , 27% in 2024, 23% in 2023 and 19% in 2022.