Madencilik sektöründe iç kontrol yapısının incelenmesi ve hile risklerinin ölçülmesi

Abstract

Küreselleşme, artan rekabet, teknolojideki hızlı değişim ve yaşanan ekonomik krizler tüm ülkelerde işletmelerde hile riskini arttıran en temel unsurlardır. Hilenin işletmelere olan ciddi ekonomik etkisine rağmen, birçok işletmenin hileyi önleme, ortaya çıkarma ve hileye karşılık vermek için geliştirdiği sistem ve prosedürler oldukça az ya da hiç bulunmamaktadır. İşletmede çalışan en alt kademedeki personelden işletmenin yöneticilerine kadar uygun pozisyon ve şartlar oluşması halinde hilenin gerçekleşme riski kaçınılmaz olmaktadır. Hilenin önlenmesi ve ortaya çıkartılmasına yardımcı olan hile riski değerlendirmesi, işletmenin hile risklerini tanımlayan, analiz eden ve bu risklere yönelik işletmede varolan kontrolleri değerlendiren bir süreçtir. Çalışmanın temel amacı maden işletmelerinde hile riski taşıyan unsurların değerlendirilerek, madencilik sektöründe karşılaşılabilecek hile risklerinin örnek bir işletme üzerinde değerlendirilmesidir. Madencilik sektöründe karşılaşılabilecek hile risklerini önleyebilme veya zamanında müdahale ederek bu risklerin ortadan kaldırılabilmesi için gerekli tedbirler değerlendirilmiştir. Maden işletmelerinde hile riski taşıyan noktaların belirlenerek ileride doğabilecek kötü sonuçların önlenebilmesi amacı ile bir maden işletmesinin yetkili personelleri ile mülakat uygulanarak maden işletmeleri hile riski açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca SWOT analizi sonucunda işletme ile ilgili üstün ve zayıf noktalar ile fırsat ve tehdit unsurları değerlendirilmiştir. Araştırma konusu maden işletmesi yetkili personelleri ile gerçekleştirilen mülakatlar sonucunda işletmenin iç kontrol sistemine gereken önemin verilmediği, işletme çalışanlarının görev dağılımlarının yapılmadığı, işe alım ve terfilerde net kuralların uygulanmadığı, üretim departmanı, pazarlama ve satış departmanları ile üst yönetim arasında iletişim kopukluğu olduğu ve ayrıca muhasebe departmanında etkin bir raporlama sisteminin kurulmadığı, muhasebe bilgi sisteminin güvenilir olmadığı tespit edilmiştir.Globalization, increasing competition, rapid change in technology and economic crises are the main factors that increase the risk of fraud in businesses in all countries. Despite the serious economic impact of fraud on businesses, there are little or no systems and procedures developed by many businesses to prevent, uncover and respond to fraud. The risk of fraud is inevitable if appropriate positions and conditions arise from the lowest level personnel working in the enterprise to the managers of the enterprise. Fraud risk assessment, which helps prevent and reveal fraud, is a process that identifies, analyzes, and assesses existing controls within the entity for fraud risks. The main purpose of this study is to evaluate the fraud risks that may be encountered in the mining sector by evaluating the elements that are at risk of fraud in the mining sector on an example business . Necessary measures have been evaluated in order to prevent fraud risks in the mining sector or to eliminate these risks by timely intervention. In order to prevent the possible adverse consequences in the future by identifying the points that are at risk of fraud in mining operations, the interviews were conducted with the authorized personnel of a mining enterprise and the mining operations were evaluated in terms of the risk of fraud. Furthermore, as a result of SWOT analysis, superior and weak points and opportunities and threats were evaluated. As a result of the interviews conducted with the authorized personnel of the mining enterprise, the internal control system of the enterprise is not given the necessary importance, the distribution of duties of the employees is not made, the net rules are not applied in recruitment and promotion, there is a lack of communication between the production department, marketing and sales departments and the senior management. Furthermore, it has been determined that an effective reporting system has not been established in the accounting department and that the accounting information system is not reliable.