Standartlaştırılmış yağış indisi (SYİ) ile Ergene Havzası'nın hidrolojik kuraklık analizi ve iklim özellikleri

Abstract

Kuraklık çeşitli çevresel, sosyal ve ekonomik sorunlara neden olan doğal bir afettir. Yarı kurak bir bölgede yer alan Türkiye sıklıkla kuraklık sorunuyla karşı karşıya kalmaktadır. Dolayısıyla kuraklığın zamanının, süresinin ve şiddetinin tespiti olası zararları en alt seviyeye düşürmektedir. Bu tez çalışmasında Ergene Havzası’nın iklim özellikleri ortaya konularak kuraklık tespiti yapmak amaçlanmıştır. İklim özelliklerinin tespiti için Thornthwaite iklim sınıflandırması yöntemi kullanılmış, kuraklık durumunun tespiti için ise Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SYİ) yöntemi kullanılmıştır. Havzanın genellikle yarı kurak-az nemli ve yarı nemli iklim özelliği gösterdiği anlaşılmaktadır. Çalışma kapsamında ilk olarak farklı zaman ölçeklerinde SYİ serileri ile meteorolojik kuraklık analizleri yapılmış sonrasında ise sahayı daha detaylı incelemek ve yeraltı su seviyelerindeki eksiklikleri tespit etmek için hidrolojik kuraklık analizleri yapılmıştır. Buna göre meteorolojik kuraklık analizlerinde uzun süreli kurak periyot tespit edilmemiştir. SYİ-1 değerlerinde artma eğilimi, SYİ-3 değerlerinde ise daha az artma gözlemlenmektedir. Ayrıca hidrolojik kuraklık analizlerinde ise havzanın kuzeyinde ve iç kesimlerinde bulunan Kırklareli, Edirne ve Uzunköprü istasyonlarında son yıllarda nemlilik artışı, Lüleburgaz-Tigem ve Çorlu istasyonlarında kuraklık eğilimi, havzanın güneyinde bulunan İpsala ve Malkara istasyonlarında ise kuraklık olduğu tespit edilmektedir. Son yıllarda yağışların azalması ve sonbahar-kış kuraklıklarının yaşanması kuraklıkların şiddetini artırmaktadır. Dolayısıyla araştırma sahasına özgü çalışma yapılması kuraklıkların önlenmesi veya etkisinin azaltılması için önem teşkil etmektedir. Nitekim bu çalışma Ergene Havzası’nda kuraklığın tespiti için önemlidir.Drought is a natural disaster that causes a variety of environmental, social and economic problems. Turkey, which is located in a semi-arid region, often faces the problem of drought. Therefore, determining the time duration and severity of the drought minimizes the possible damages. In this thesis, it is aimed to determine the drought by revealing the climatic characteristics of the Ergene Basin. Thornthwaite climate classification method was used to determine climatic characteristics and Standardized Precipitation Index (SPI) method was used to determine drought status. It is understood that the basin generally shows semi-arid less humid and semi-humid climate characteristics. Within the scope of the study firstly meteorological drought analyzes were carried out with SPI series at different time scales and then hydrological drought analyzes were carried out to examine the field in more detail and to detect deficiencies in groundwater levels. Accordingly, no long-term dry period was detected in meteorological drought analyses. There is an upward trend in SPI-1 values while a smaller increase is observed in SPI-3 values. There is an upward trend in SPI-1 values while a lesser increase is observed in SPI-3 values. In addition in the hydrological drought analysis it is determined that there has been an increase in humidity in Kırklareli, Edirne and Uzunköprü stations in the north and inner parts of the basin in recent years drought tendency in Lüleburgaz-Tigem and Çorlu stations and drought in İpsala and Malkara stations in the South of the basin. In recent years the decrease in precipitation and autumn-winter droughts increase the severity of droughts. Therefore conducting research site-specific studies is important for preventing or reducing the impact of droughts. As a matter of fact this study is important for the determination of drought in the Ergene Basin.