Sanayi işletmelerinde yeşil dönüşüm sürecine yönelik uygulamalar: Bilecik ilinde bir araştırma

Abstract

İklim değişikliği, çevresel bozulma ve kaynak kıtlığı gibi küresel sorunlar, üretim süreçlerinin sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda yeniden yapılandırılmasını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda yeşil dönüşüm, sadece çevresel bir zorunluluk değil, aynı zamanda rekabet avantajı yaratan stratejik bir tercih haline gelmiştir. Literatürde, yeşil dönüşümün firmalara enerji verimliliği, maliyet azaltımı ve kurumsal itibar gibi alanlarda önemli katkılar sağladığı vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, özellikle KOBİ’ler için dönüşüm sürecinde çeşitli yapısal ve finansal engellerin varlığı da dikkat çekmektedir. Bu çalışma, sürdürülebilirlik ve çevresel sorumluluk çerçevesinde giderek önem kazanan yeşil dönüşüm olgusunu, Bilecik ilinde faaliyet gösteren imalat sanayi işletmeleri özelinde ele almayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen tercih edilerek, on farklı işletmeden temsilcilerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler, Colaizzi’nin fenomenolojik analiz adımları doğrultusunda incelenmiş, temalar üzerinden anlamlı çıkarımlar yapılmıştır. Bulgular, firmaların yeşil dönüşüme yönelik farklı algı ve uygulamalara sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bazı işletmeler bu süreci stratejik bir fırsat olarak değerlendirip kapsamlı sürdürülebilirlik politikaları geliştirirken, bazıları ise yalnızca yasal zorunlulukları yerine getirmekle yetinmektedir. Ortak olarak dile getirilen engeller arasında maliyet baskısı ve mevzuat zorlukları ön plana çıkmıştır. Ayrıca, firmaların çoğunun enerji verimliliği ve atık yönetimi gibi alanlara odaklandığı, ancak karbon ayak izinin ölçülmesi, tedarik zinciri sürdürülebilirliği ve yeşil inovasyon gibi ileri düzey uygulamalara yeterince entegre olamadığı gözlenmiştir. Sonuç olarak, yeşil dönüşümün yerel ölçekte etkin bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için firmalara yönelik teknik ve mali desteklerin artırılması, eğitim faaliyetlerinin yaygınlaştırılması ve yeşil politika çerçevelerinin sektörel ihtiyaçlara uygun biçimde yeniden yapılandırılması önerilmiştir. Bu çalışma, literatürde sınırlı olarak ele alınan yerel düzeydeki yeşil dönüşüm uygulamalarına ampirik bir katkı sunmakta; aynı zamanda fenomenolojik analiz yoluyla işletmelerin çevresel sürdürülebilirlik algılarını derinlemesine inceleyerek teorik bir çerçeve geliştirmektedir.

Global challenges such as climate change, environmental degradation, and resource scarcity necessitate the restructuring of production processes in line with sustainability principles. In this context, green transformation has emerged not only as an environmental imperative but also as a strategic choice that provides competitive advantages. The literature highlights that green transformation contributes significantly to firms in areas such as energy efficiency, cost reduction, regulatory compliance, and corporate reputation. However, especially small and medium-sized enterprises face various structural and financial barriers during the transition process. This study aims to explore the concept of green transformation, which is gaining increasing importance within the framework of sustainability and environmental responsibility, with a focus on manufacturing industry enterprises operating in the province of Bilecik. A qualitative research approach with a phenomenological design was employed, involving in-depth semi-structured interviews with representatives from ten different companies. The data were analyzed using Colaizzi’s phenomenological analysis steps, enabling meaningful thematic insights. Findings reveal diverse perceptions and implementations of green transformation among firms. While some enterprises view this process as a strategic opportunity and develop comprehensive sustainability policies, others limit their efforts to mere legal compliance. Commonly reported barriers include cost pressures and regulatory challenges. Additionally, most companies focus on energy efficiency and waste management but have yet to sufficiently integrate advanced practices such as carbon footprint measurement, supply chain sustainability, and green innovation. In conclusion, to effectively implement green transformation at the local level, it is recommended to enhance technical and financial support for firms, expand educational activities, and restructure green policy frameworks to better address sector-specific needs. This study provides an empirical contribution to the literature by examining local-level green transformation practices, which have been addressed only to a limited extent, and simultaneously develops a theoretical framework through a phenomenological analysis that explores businesses’ perceptions of environmental sustainability in depth.